ReklamaA1

O niemieckiej zbrodni na Dziekance w Wielkopolskiej Izbie Lekarskiej w Poznaniu!

Z życia FundacjiHistoriaAktualności18 listopada 2025, 17:25   red. Arkadiusz Gaca565 odsłon
O niemieckiej zbrodni na Dziekance w Wielkopolskiej Izbie Lekarskiej w Poznaniu!
 fot. Arkadiusz Gaca

Dzisiaj w Centrum Konferencyjnym EDU WIL w Poznaniu od godz. 9.00 do 15.30 odbywała się ogólnopolska konferencja pod hasłem „Medycyna – konteksty historyczne i społeczno-kulturowe”. Na to spotkanie składało się dwanaście, bardzo ciekawych prelekcji. W gronie prelegentów - oprócz profesorów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i lekarzy z wielkopolskich szpitali - znalazł się Karol Soberski, pisarz, dziennikarz, niezależny badacz lokalnej historii, który wygłosił prelekcję pt. „Zapomniana zbrodnia – historia z Dziekanką w tle”. Konferencja pokazała, że jest potrzeba organizowania takich spotkań.

Wielkopolska Izba Lekarska zorganizowała dzisiaj, 18 listopada w Centrum Konferencyjnym EDU WIL w Poznaniu,  konferencję pod hasłem „Medycyna – konteksty historyczne i społeczno-kulturowe”.

Spotkanie otworzyli przedstawiciele komitetu organizacyjnego: lek. Marcin Karolewski, wiceprezes Wielkopolskiej Izby Lekarskiej, prof. dr hab. Agnieszka Gromkowska-Melosik z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,  prof. UAM dr hab. Bartosz Hordecki i dr n. o zdr. Piotr Kordel z Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.

Następnie głos zabrał dr n. med. Krzysztof Kordel, prezes Wielkopolskiej Izby Lekarskiej w Poznaniu.

Później odbyły się cztery sesje tematyczne („Medycyna w kontekście historyczno-kulturowym”, „Społeczno-kulturowe dzieje psychiatrii”, „Medycyna w kontekście prawno-społecznym” oraz „(Nie)zapomniane postacie medycyny”) w trakcie których wygłoszono dwanaście prelekcji. Jakie tematy zostały poruszone? O tym za chwilę.

„Zapomniana zbrodnia – historia z Dziekanką w tle”

W drugiej sesji „Społeczno-kulturowe dzieje psychiatrii” wykład wygłosił Karol Soberski, prezes Instytutu Literackiego im. Marii i Franciszka Rubaszewskich, prezes Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć”, dziennikarz, pisarz, dokumentalista.

– Dla mnie ta mroczna historia zaczęła się w 2004 r. gdy – dzięki informacjom od dwóch świadków Sylwestra Walkowiaka i Henryka Pujanka, odkryłem „doły śmierci” w lasach niedaleko Nowaszyc, w których – jak wykazało moje późniejsze, kilkuletnie śledztwo dziennikarskie – w 1942 r. Niemcy pogrzebali około 500 pacjentów gnieźnieńskiego szpitala psychiatrycznego „Dziekanka”, przemianowanego przez Niemców na Tie­genhof - zaczął K. Soberski. - Akcja „T4” dzisiaj, mimo że minęło kilkadziesiąt lat od zakończenia wojny, ciągle jest mało znana… Ciągle wiele osób nie dowierza, że takie ludobójstwo mogło się odbywać! Że tyle tysięcy osób zostało zagazowanych tylko dlatego, że byli upośledzeni umysłowo lub fizycznie – kontynuował. – Musimy pamiętać, że Niemcy w szpitalu „Dziekanka” mordowali nie tylko Polaków (byli w zdecydowanej większości), ale też Żydów, Ukraińców, Rosjan, Litwinów, Anglików, Włochów, Łotyszów i... Niemców. Zginęli tylko dlatego, że w kogoś chorej głowie narodził się plan zabijania pacjentów szpitali psychiatrycznych. „Doły śmierci” w lasach nowaszyckich to na razie jedyne udokumentowane miejsce w powiecie gnieźnieńskim, gdzie Niemcy grzebali zamordowanych pacjentów szpitala psychiatrycznego w Gnieźnie – podkreśla.

Dalej K. Soberski podkreślił, że „Zapomniana zbrodnia”, która została wydana w 2017 roku, zawierała dokumentację ponad 12-letniego prowadzonego przeze mnie śledztwa dziennikarskiego, którego efektem było odkrycie „dołów śmierci” – jedynego znanego obecnie miejsca w powiecie gnieźnieńskim, w którym Niemcy pogrzebali pacjentów Zakładu Psychiatrycznego „Dziekanka” w Gnieźnie... „Zapomniana zbrodnia” mówi o eksterminacji psychicznie i nieuleczalnie chorych, którą to akcję Niemcy określili kryptonimem „T4”. Wydanie II książki to nowe ustalenia w temacie tej niemieckiej zbrodni, które zostały odkryte w latach 2017 – 2024

– Czytelnik w książce znajdzie zarówno informacje o szatańskich metodach uśmiercania pacjentów „Dziekanki”, niemieckie metody zacierania śladów tej zbrodni ale też listę części nazwisk pacjentów gnieźnieńskiego szpitala – zaznacza.

Ciekawe tematy, potrzebna konferencja

W poszczególnych sesjach dzisiejszej konferencji wygłoszone zostały następujące prelekcje.

Sesja I - „Medycyna w kontekście historyczno-kulturowym”: Quid est medicina? – prof. UMK dr hab. Wojciech Szczęsny; De humani corporis fabrica – dr Krzysztof Nierzwicki; Medykalizacja ciała kobiety w epoce wiktoriańskiej – prof. dr hab. Agnieszka Gromkowska-Melosik, UAM.

Sesja II - „Społeczno-kulturowe dzieje psychiatrii”: Refleksje wokół książki „Dom z dwiema wieżami” – prof. UAM dr hab. Bartosz Hordecki; „Zapomniana zbrodnia” – historia z Dziekanką w tle – Karol Soberski dziennikarz, pisarz, dokumentalista; Mroczna twarz psychiatrii w kulturze a rzeczywistość – lek. Marcin Karolewski.

Sesja III - „Medycyna w kontekście prawno-społecznym”: „Białe soboty”. Społeczno – kulturowe aspekty badań przesiewowych – prof. UMK dr hab. n. med. Janusz Tyloch; Przy okrągłym stole o izbach lekarskich  – dr n. o zdr. Piotr Kordel, UMP; Paweł Gantkowski – lekarz, społecznik, działacz samorządowy – dr n. med. Krzysztof Prętki, UMP

Sesja IV - „(Nie)zapomniane postacie medycyny”: Kasper Goski (ca 1525-1576) – poznański lekarz, burmistrz, astrolog i… społecznik – dr hab. Rafał Wójcik, UAM; Kazimierz Wize – dr n. hum. Justyna Czekajewska, UMP; Jan Jonston – lek. Lidia Dymalska-Kubasik.

Po każdej sesji była dyskusja uczestników z prelegentem i trzeba przyznać, że padało wiele ciekawych pytań. W trakcie konferencji można też było zobaczyć wyjątkową wystawę faksymiliów rycin Vesaliusa.-

– Nie będę ukrywał, że wielkim zaszczytem było dla mnie zaproszenie na tę konferencję organizowaną przez Wielkopolską Izbę Lekarską. Możliwość wygłoszenia prelekcję pt. „Zapomniana zbrodnia – historia z Dziekanką w tle”, w której opowiedziałem o moich 21 latach badań niemieckiej zbrodni na pacjentach szpitala „Dziekanka”, które opisałem w dwóch książkach, jest kolejną wyjątkową okazją do przypominania o tym niemieckim ludobójstwie, ciągle w naszym regionie mało znanym - mówi K. Soberski. - Konferencja, zorganizowana bardzo profesjonalnie i zacnymi prelegentami przedstawiającymi ciekawe tematy, pokazała, że jest potrzeba organizowania takich spotkań – dodaje.

Organizatorami konferencji byli: Wielkopolska Izba Lekarska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza i Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.


Fot. A. Gaca



Jak się czujesz po przeczytaniu tego artykułu ? Głosów: 322

  • 155
    Czuje się - ZADOWOLONY
    ZADOWOLONY
  • 33
    Czuje się - ZASKOCZONY
    ZASKOCZONY
  • 134
    Czuje się - POINFORMOWANY
    POINFORMOWANY
  • 0
    Czuje się - OBOJĘTNY
    OBOJĘTNY
  • 0
    Czuje się - SMUTNY
    SMUTNY
  • 0
    Czuje się - WKURZONY
    WKURZONY
  • 0
    Czuje się - BRAK SŁÓW
    BRAK SŁÓW

Daj nam znać

Jeśli coś Cię na Pojezierzu zafascynowało, wzburzyło lub chcesz się tym podzielić z czytelnikami naszego serwisu
Daj nam znać
ReklamaB2ReklamaB3ReklamaB4
ReklamaA3