Czy nocowaliście kiedykolwiek w starym pałacu lub dworze? Czy słyszeliście te nocne skrzypienie podłogi, szuranie po podłodze, szepty za ścianą, piski pojawiające się nie wiadomo z którego miejsca? Stare dwory i pałace są jak żywe istoty, w dzień uśpione, a nocą w zagadkowy sposób ożywają... A gdy taka budowla znajduje się w parku pełnym drzew, po którym hula wiatr, to wówczas słychać stukające okiennice i odpadający tynk… Taki tajemniczy był zapewne dwór w Leśniewie w gminie Łubowo… Dwór, którego już nie ma...
Leśniewo – mała, ale piękna wioska w gminie Łubowo w powiecie gnieźnieńskim może do dzisiaj pochwalić się pięknym parkiem o wielkości blisko 4 hektarów. A jeszcze 18 lat temu w tym parku mogliśmy podziwiać dwór, zbudowany pod koniec XIX wieku.
Pierwsze wzmianki o Leśniewie pochodzą z XIII wieku. W 1517 r. kanonicy kapituły poznańskiej sprzedali wieś za 300 grzywien Janowi Bardskiemu, a on w 1523 r. sprzedał Maciejowi Szymankowskiemu. Nowy właściciel z czasem przyjął nazwisko Leśniewski. Do tej rodziny wieś należała do 1641 r., gdy właścicielem miejscowości została Katarzyna Leśniewska, żona Stefana księcia Czetwertyńskiego i sprzedała je następnie Janowi Darnowskiemu.
W kolejnych latach właścicielami byli: Franciszek Appel, kanonik gnieźnieński (1688 r.), który sprzedał majątek Janowi Żeromskiemu; w 1714 r. Leśniewo kupuje Maciej Bronikowski; w 1745 r. właścicielem zostaje Kazimierz Dobrogoyski herbu Grabie (rodzina ta jest właścicielem do końca XVIII wieku), wówczas Leśniewo przechodzi w ręce rodziny Ulatowskich, a po nich na początku XIX wieku kupuje je Dominik Burnat z Berlina.
Po nim – w latach 40-tych XIX wieku – dobra nabywa rodzina Rozdrażewskich, a po nich kupuje je Wilhem von Lossow. Rodzina ta jest właścicielem Leśniewa do końca II wojny światowej . Warto dodać, że dla upamiętnienia urodzin syna Wilhelma – Romana – przed ogrodową elewacją dworu posadzono dwa białe kasztanowce.
W czasie okupacji majątkiem zarządzał Niemiec o nazwisku Bussing (rodzina von Lossow zamieszkała w Poznaniu).
Po zakończeniu II wojny światowej majątek przeszedł we władania Skarbu Państwa, a później PGR. We dworze mieszkała – od zakończenia wojny – rodzina Kamionków, repatriantów z Białorusi. Mikołaj Kamionko zabiegał o przekazanie dworu i parku jako rekompensaty za mienie pozostawione za Bugiem, ale bezskutecznie. Starał się także, u władz gminy i później w PGR, o remont dworu, ale staranie te nie przyniosły żadnego efektu.
Od 2018 r. dawny park podworski – z pozostałościami po jednej z bram wjazdowych i starej fontannie – jest miejscem działalności Centrum Hipoterapii i Rekreacji Konnej Anny Najkowskiej.
Założenie dworskie w Leśniewie istniało już w XVI wieku. Ale dwór, który stał w Leśniewie do 2002 r., wybudowany został pod koniec XIX wieku przez W. von Lossow. Był budynkiem o klasycyzujących formach, z pewnymi odniesieniami do renesansu. Później został rozbudowany o parterowy aneks przylegający do elewacji bocznej. Na osi elewacji frontowej był znajdował się portyk z tarasem w kondygnacji piętra, o czterech toskańskich kolumnach, wspierających podstawę tarasu z czterema filarkami balustrady. Pomiędzy nimi znajdowała się kuta krata ozdobiona motywem wieńców, girland i festonów.
Układ wnętrz dworu był dwutraktowy: poprzedzone portykiem wejście, na osi elewacji frontowej, prowadziło do obszernej sieni ze schodami na poddasze (w tylnej części). Z sieni prowadziły drzwi do przyległych pomieszczeń. W północnej części budynku były pomieszczenie reprezentacyjne, a w południowej – prywatne.
Czy dwór miał piwnice? To pytanie nurtuje mnie od dawna… Są pewne przesłanki, że mógł mieć piwnice, jak również, że na terenie parku znajdowała się lodownia… Dzisiaj nie ma po nich śladu…
Do majątku prowadziły dwie bramy wjazdowe: do dworu od strony południowo-wschodniej, a do folwarku – od strony północno-wschodniej.
Na terenie parku znajdowała się również oficyna (przy południowym skrzydle dworu), budynki gospodarcze i kurniki.
Park ma powierzchnię około 4 ha i został założony – w typie parku krajobrazowego – na przełomie XIX i XX wieku. Kompozycja parku jest dziś trudna do określenia ze względu na wieloletnie zatarcie dawnego układu. Park charakteryzuje się tym, iż jego powierzchnia zadrzewiona jest kilkoma skupiskami drzew, przedzielonych polanami różnej wielkości. W latach świetności w parku rosły: graby, daglezje, dęby, kasztanowce, klony, robinia, wiązy, sosna czarna, brzozy oraz olchy. Część z tych drzew spotkamy jeszcze dzisiaj w parku.
Jednak dzisiaj największe wrażenie robią dwa stawy znajdujące się w południowej części parku, szczególnie staw z wyspą na którą prowadzą dwa drewniane mostki. W XIX wieku w parku był jeszcze jeden staw.
Z kolei te, które możemy dzisiaj podziwiać swoim ukształtowaniem są praktycznie niezmienione od XIX wieku. Co ciekawe, jeden ze stawów był wykorzystywany w okresie międzywojennym przez ówczesnych właścicieli do celów rekreacyjnych! Po stawie pływały łodzie, a na wysokich brzegach były posadowione ławy, gdzie domownicy, jak i goście mogli odpoczywać.
Czy park w Leśniewie może do dzisiaj skrywać tajemnice? Czy ukryte są tam skarby? Z informacji do których dotarłem na terenie parku mogą się znajdować pewne przedmioty o wartości historycznej. Z moich ustaleń wynika, że zostały one ukryte przez Niemców w 1945 roku.
Gdzie ich szukać? W zasypanych piwnicach? W lodowni? W stawach? O tym opowiem w innym artykule…
Jedno jest pewne – park w Leśniewie nie ujawnił jeszcze swoich wszystkich sekretów, a to sprawia, że „duch” dawnego zespołu dworskiego może nam jeszcze objawić wiele ciekawostek…
Fot. zdjęcia dworu z 2002 r. - arch. Anny Najkowskiej, K. Soberski
Serwis pojezierze24.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy i opinii. Prosimy o zamieszczanie komentarzy dotyczących danej tematyki dyskusji. Wpisy niezwiązane z tematem, wulgarne, obraźliwe, naruszające prawo będą usuwane.
Artykuł nie ma jeszcze komentarzy, bądź pierwszy!