Była jedną z najważniejszych postaci świata fotoreportażu w latach 70-tych XX wieku, gdy jeździła po całej Polsce i – można rzec w skrócie – sfotografowała obraz Polski. O kim mowa? O Grażynie Rutowskiej, która ostatnie lata życia spędziła w Gnieźnie, mieszkając na osiedlu Piastowskim. Jej dorobek to kilkadziesiąt tysięcy fotografii. Postać w Gnieźnie praktycznie nieznana, a z drugiej strony postać bardzo intrygująca i tajemnicza.
Grażyna Rutowska urodziła się 1 maja 1946 w Bytomiu, a zmarła 8 grudnia 2002 w Gnieźnie. Była dziennikarką, fotografem, działaczką Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, autorką wielu artykułów i fotografii poświęconych problematyce ruchu ludowego.
Jak można dowiedzieć się z jej życiorysu od najmłodszych lat interesowała się fotografią i uczęszczała na zajęcia w pracowni filmowej w Pałacu Młodzieży w Warszawie (dokąd wraz z rodzicami i rodzeństwem przeprowadziła się w 1952). Poznała tam fotografa Witolda Dederko, który pomógł jej rozwijać fotograficzną pasję. Z tych lat pochodzą najwcześniejsze jej dzieła, zachowane w Narodowym Archiwum Cyfrowym. W 1964 r. zdała maturę w Liceum Ogólnokształcącym im. Narcyzy Żmichowskiej i próbowała dostać się na studia, najpierw w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej i Filmowej w Łodzi, a następnie w Instytucie Historii Sztuki UW, gdzie jednak, pomimo zdania egzaminów, nie przyjęto jej z powodu braku miejsc.
Grażyna Rutowska podjęła więc studia w Instytucie Historycznym UW, które przerwała z powodu śmiertelnej choroby ojca (zm. 21.04.1969 r.). Trudna sytuacja finansowa zmusiła ją do podjęcia pracy. Fotograficzna pasja umożliwiła jej zarobkowanie jako niezależnej fotoreporterce. Jej fotografie publikowane były m.in. w „Czytaj” WSS Społem, „Zielonym Sztandarze” i innych tytułach prasowych.
W 1968 r. podjęła pracę w redakcji „Dziennika Ludowego”, z którą wiąże się najbardziej płodny okres jej twórczości. W 1977 r. rozpoczęła studia na Wydziale Dziennikarstwa UW, uzyskując tytuł licencjata, a następnie magisterium w 1982 r. Pracę magisterską poświęciła fotografom Powstania Warszawskiego. Od 1973 r. należała do Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. W latach 70-tych XX wieku, jeździła po całej Polsce i – można rzec w skrócie – fotografowała obraz Polski.
W latach 90-tych pojawiła się w Gnieźnie, gdzie spędziła ostatnie lata życia mieszkając na osiedlu Piastowskim w bloku pod nr 4. I właśnie wiele fotografii ze schyłkowego okresu jej życia przedstawia wnętrze mieszkania, widok z okna oraz wytwarzane własnoręcznie dewocjonalia.
Grażyna Rutowska zmarła w wieku 56 lat. Pochowana została na cmentarzu św. Krzyża w Gnieźnie.
Jeszcze za swojego życia w 1998 r. przekazała swoje archiwum fotograficzne, wraz z prawami autorskimi, do Archiwum Dokumentacji Mechanicznej (obecnie Narodowe Archiwum Cyfrowe). Natomiast po jej śmierci, na mocy testamentu, do archiwum trafiła ostatnia część spuścizny autorki, w tym ostatnie fotografie z lat 1998–2002.
Archiwum Fotograficzne Grażyny Rutowskiej uzyskało numer „40” w zbiorach Narodowego Archiwum Cyfrowego. Na dzień 8 września 2015 opracowano przeważającą większość zespołu - 38001 fotografii, w tym 4254 poświęconych Warszawie - jej budownictwu, zabytkom i scenom ulicznym. Fotografie autorki były publikowane m.in. w albumach „Warszawa lat 60.” i „Warszawa lat 70.” wydanych w 2015 r. przez Wydawnictwo BOSZ. W tym samym roku Narodowe Archiwum Cyfrowe we współpracy z Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych wydało album „PRL Grażyny Rutowskiej - Fotografie z Narodowego Archiwum Cyfrowego”, będącego wyborem najbardziej reprezentatywnych dla tej epoki zdjęć jej autorstwa.
G. Rutowska, jak już wspomnieliśmy była jedną z najważniejszych postaci świata fotoreportażu w latach 70-tych XX wieku, gdy sfotografowała obraz Polski. Ale jest to też postać tajemnicza i – niestety – zapomniana. Rodzi się wiele pytań z nią związanych, przede wszystkim najważniejsze: dlaczego wybrała Gniezno na miejsce zamieszkania?
Chcemy przypomnieć tę postać, dlatego szukamy osób, które pamiętają G. Rutowską, gdy mieszkała na Winiarach. Szukamy osób, które może przyjaźniły się z nią gdy osiadła w Gnieźnie, osób, które mają jakieś wspomnienia z nią związane, może wspólne zdjęcia, może jakieś inne ciekawe opowieści związana z tą postacią.
Osoby mogące się z nami podzielić swoimi wspomnieniami, czy może fotografiami - proszę o kontakt na maila: naczelny@pojezierze24.pl lub kontakt telefoniczny: 515-980-504.
Ocalmy od zapomnienia tę nietuzinkową postać.
(źródło: wikipedia)
Serwis pojezierze24.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy i opinii. Prosimy o zamieszczanie komentarzy dotyczących danej tematyki dyskusji. Wpisy niezwiązane z tematem, wulgarne, obraźliwe, naruszające prawo będą usuwane.
Artykuł nie ma jeszcze komentarzy, bądź pierwszy!