Symbolem Żnina jest usytuowana w południowej części miasta, pośrodku rynku – ceglana, gotycka wieża nazywana „basztą”. W średniowieczu Baszta pełniła funkcję siedziby władz miejskich – ratusza, który wybudowano w XV w. W 1447 roku zapadła decyzja o budowie murowanego ratusza, którego wnętrza miały zapewnić bezpieczeństwo dokumentów miejskich – nadań, przywilejów, ksiąg rachunkowych (taką notatkę znaleziono w kronikach Jana Długosza, po pożodze, która spustoszyła miasto). Baszta pełniła również funkcję reprezentacyjną i świadczyła o bogactwie mieszkańców Żnina.
Podstawa wieży ma kształt czworoboku w górnej części przechodzący w rzut oktagonalny (ośmioboczny). W XVIII w. na czwartej kondygnacji (poddasze) wmontowano mechanizm zegarowy, herb miasta i dzwon upamiętniający pożar miasta w 1751 r. (w XVIII w. w murach wieży funkcjonowało więzienie, a później archiwum miejskie). Nie można do końca stwierdzić jakie funkcje pełniły poszczególne kondygnacje ratusza.
Na podstawie zachowanych dokumentacji i badań archeologicznych możemy przypuszczać, że w przyziemiu mieściła się zbrojownia; piętro wyżej – miejsce narad rajców miejskich oraz prowadzenia drobniejszych spraw sądowych (Ława Miejska); a następne piętro zajmuje dziś skarbiec miejski z wagą mniejszą.
We wnętrzu obecnie znajduje się oddział Muzeum Ziemi Pałuckiej, z wystawami „Dzieje miasta” (sala obrad rajców, skarbiec miejski, badania archeologiczne, historia Bractwa Kurkowego założonego w 1424 r., insygnia, medale oraz regestra z końca XVIII w.) i „Wybitni ludzie Żnina” (Jan i Jędrzej Śniadeccy, Klemens Janicki, Erazm Gliczner, Mścisław Wartenberg).
Przed wejściem do Baszty można zobaczyć wyjątkową pamiątkę średniowiecznej świetności tego miejsca - zrekonstruowany „foglerz” czyli jedno z pierwszych dział czarnoprochowych, wykorzystywanych w dawnej Polsce.
Muzeum Ziemi Pałuckiej w Żninie czynne jest w sezonie letnim (od maja do września) od wtorku do piątku 9.00-17.00, w soboty i niedziele 10.00 - 15.00, natomiast poza ze sezonem (od października do kwietnia) od wtorku do piątku 9.00-16.00, w soboty i niedziele 10.00-15.00.
Podczas najazdu szwedzkiego w 1656 roku ucierpiała dosyć mocno wieża (a drewniana część ratusza spłonęła całkowicie). Pamiątką po militarnej wizycie Szwedów są do dzisiaj wkomponowane w mury wieży kamienne kule armatnie.
Według lokalnej legendy, która w społeczności żnińskiej funkcjonuje do dzisiaj, piwniczne wnętrza Baszty kryły wejścia do dwóch tajemniczych korytarzy. Jeden z nich miał łączyć się z podziemiami klasztoru Dominikanów lub fary (północny), a drugi podczas zagrożenia czy najazdu miał wyprowadzać poza mury miejskie (południowy) blisko brzegu Małego Jeziora. Jednak przeprowadzone prace ziemne, oraz badania georadarowe i archeologiczne płyty żnińskiego rynku nie wykazały istnienia korytarzy.
W średniowieczu wybudowanie podziemnych korytarzy na bagnistym terenie graniczyłoby z cudem, wymagałoby ogromnych kosztów i znalezienia super fachowców.
Fot. Monika Andruszkiewicz
Serwis pojezierze24.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy i opinii. Prosimy o zamieszczanie komentarzy dotyczących danej tematyki dyskusji. Wpisy niezwiązane z tematem, wulgarne, obraźliwe, naruszające prawo będą usuwane.
Artykuł nie ma jeszcze komentarzy, bądź pierwszy!