Od 26 września do dzisiaj w Poznaniu odbywa się 1. Festiwal Literatura do Poznania. – Chcemy łączyć środowiska literackie i pokolenia. Każdy, kto ceni słowo znajdzie tutaj coś dla siebie. Przybywajcie tłumnie z bliska i z daleka bo będzie się działo… i to po raz pierwszy tak szeroko pod egidą Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Oddział Wielkopolski w Poznaniu, które jest organizatorem Festiwalu – czytamy na profilu wydarzenia na FB.

Czwartkowa odsłona Festiwalu odbywała się w Bibliotece Uniwersyteckiej. I w ramach tego wydarzenia odbyło się spotkanie autorskie z Karolem Soberskim, pisarzem, dziennikarzem, niezależnym badaczem historii, prezesem Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć”, a dotyczyło książki „Zagadkowy Kolekcjoner. Marian Haber – ziemianin, marszand, celebryta”. Prowadził je Dawid Jung, wiceprezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Oddział Wielkopolski w Poznaniu.

Ponad godzinna rozmowa D. Junga z K. Soberskim zgromadziła wiele osób z różnych stron Wielkopolski. Uczestników powitał D. Jung, który przedstawił gościa spotkania. – Karol Soberski to pisarz, dziennikarz i badacz lokalnej historii. Jest redaktorem naczelnym portalu turystyczno-informacyjnego Pojezierze24.pl. Od wielu lat wyjaśnia zagadki historii Pojezierza Gnieźnieńskiego, szczególnie te dotyczące XIX i XX w. Jego ulubionymi tematami są tajemnice związane z ziemiaństwem w okresie międzywojennym. Jest człowiekiem wielu pasji, człowiekiem-orkiestrą. W swoim dorobku ma kilka książek o historii Wielkopolski, Kujaw i Pałuk, a tematyka którą porusza to okres międzywojenny, ziemiaństwo i II wojna światowa – mówi D. Jung.

Marian Haber zaczarował Poznań!

Spotkanie przeniosło przybyłych Czytelników w świat okresu międzywojennego, świat, który odszedł definitywnie w 1939 roku. – Marian Haber urodził w 1901 r., a zmarł w 1975 roku. Był mecenasem sztuki, jednym z najbardziej znanych w Polsce, malarzem, ale przede wszystkim kolekcjonerem dzieł sztuki i marszandem handlującym dziełami sztuki, zwłaszcza obrazami – mówi K. Soberski.– Książka to spotkanie z niezwykłym człowiekiem, którego życie to idealny scenariusz na film sensacyjno-kryminalny z romansami w tle i ze światem, którego już nie ma, światem, który zakończył się w 1939 r. Książka to  spotkanie z „ostatnim Mohikaninem dawnych czasów i tradycji”, jak określono Mariana Habera w jednym z listów – dodaje.

Pytany przez D. Junga, jak się zaczęła przygoda z M. Habera wyjaśnił, że na wzmianki o M. Haberze po raz pierwszy natrafił w 2012 r., gdy pracował nad książką „Skarb Dziedzica”. Jest to fascynujący zapis dziejów Franciszka Saskowskiego, przedwojennego dziedzica majątku Popowo Ignacewo, które znajduje się niedaleko Mieleszyna w Wielkopolsce. Prace badawcze nad książką o dziedzicu majątku Popowa Ignacewa to tysiące przejrzanych dokumentów, setki zdjęć i rozmów z żyjącymi jeszcze świadkami. – Owe materiały naprowadziły mnie na ślad Mariana Habera, właściciela Kołdrąbia, leżącego 8 km od Popowa Ignacewa (do 1936 r. oba majątki należały do parafii w Kołdrąbiu). Okazało się, że panowie byli serdecznymi przyjaciółmi. Jednak informacji o Haberze było wówczas zdecydowanie niewiele – zaznacza.

Autor książki podkreślił, że jest ona unikatowa, ponieważ oparta na archiwum M. Habera, które zaginęło w 1939 r., a które odnalazł w październiku 2020 r. Archiwum składa się ponad 16 tysięcy dokumentów, w tym m.in. wielu listów, notatek, zdjęć, dokumentów. Atutem książki są liczne, niepublikowane wcześniej, fotografie z okresu międzywojennego.

Następnie poruszył kwestie w jaki sposób Kołdrąb dostał się w ręce rodziny Haberów; gdzie i kiedy M. Haber ukrywał swoje zbiory; jak wchodził w ich posiadanie; jakie miał relacje z kobietami. Nie brakowało też pytań, czy udało się odnaleźć jakieś elementy z kolekcji M. Habera.

Wspomniał również, że M. Haber miał bardzo szerokie kontakty w środowisku artystów, malarzy, sportowców, polityków i przede wszystkim właścicieli ziemskich w Wielkopolsce i na Kujawach! Kontakty, które rzucają nowe światło na postać właściciela Kołdrąbia i pokazujące go jako postać nietuzinkową!

„Zagadkowy Kolekcjoner. Marian Haber – ziemianin, marszand, celebryta” to już szósta książka Karola Soberskiego o historii, zagadkach, tajemnicach i skarbach pogranicza Wielkopolski i Kujaw, książka oparta o unikatowe dokumenty, listy, zdjęcia i wspomnienia… Jednocześnie jest to jedyna taka pozycja w regionie. Wcześniej ukazały się następujące tytuły: „Skarb Dziedzica” (2016), „Zapomniana zbrodnia” (2017), „Tajemniczy Pałac Zakrzewo” (2017), „Złoto Dziedzica” (2018), „Skarby i tajemnice okolic Gniezna” (2019).

Po spotkaniu można było kupić książkę „Zagadkowy Kolekcjoner” (jak również wcześniejsze publikacje K. Soberskiego) i zdobyć dedykację autora, czy wspólną fotografię, ale nie zabrakło też kuluarowych rozmów zarówno w temacie samego M. Habera.

– Karol Soberski w sposób fascynujący przedstawił nam wielkopolskiego ziemianina, celebrytę, kolekcjonera dzieł sztuki Mariana Habera. Karol Soberski okazał się wyśmienitym gawędziarzem i swoją opowieścią zauroczył publiczność. Brawo. Karolu, dziękujemy bardzo za tak interesujące spotkanie i czekamy na następne – czytamy dzisiaj na stronie fb festiwalu Literatura do Poznania.

Oprócz spotkania z K. Soberskim, w programie wczorajszego dnia 1. Festiwalu Literatura do Poznania, było m.in. spotkania z Dagmarą Kacperowską z Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju pt. „Papier nasz przyjaciel”, czy też spotkanie z Irminą Kosmalą, zatytułowane „Itinerarium, czyli przewodnik dla podróżnych”.

Niezwykły gość na spotkaniu

Wśród gości czwartkowego spotkania z K. Soberskim w Bibliotece Uniwersyteckiej była osoba wyjątkowa. Znana i ceniona przez Czytelników pisarka Jolanta Kaleta (historyk i politolog, pracowała w Muzeum Historycznym we Wrocławiu i Muzeum Sztuki Medalierskiej, uczyła historii i wiedzy o społeczeństwie; obecnie zajmuje się pisaniem powieści, głównie sensacyjnych i historycznych. Na koncie ma ich kilkanaście, w tym bestsellerową trylogię „Wojna i miłość”. Więcej informacji o pisarce na stronie: jolantamariakaleta.pl).

– Wreszcie osobiście miałem wielką przyjemność poznać pisarkę, której wszystkie książki są w mojej bibliotece, pisarkę, której książki od wielu lat uwielbiam, czyli Jolantę Kaletę – mówi K. Soberski, który w prezencie od pisarki otrzymał jej najnowszą trylogię „Tron we krwi” (w rewanżu podarował jej książkę „Zagadkowy Kolekcjoner”). A po spotkaniu w bibliotece przyszedł czas na pyszną kawę w jednej z poznańskich kafejek i długie rozmowy nie tylko o literaturze!

O autorze

Karol Soberski – prezes Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć”, dziennikarz, pisarz i niezależny badacz lokalnej historii. Redaktor naczelny portalu turystyczno-informacyjnego Pojezierze24.pl. Od blisko 18 lat wyjaśnia zagadki historii Pojezierza Gnieźnieńskiego, szczególnie te dotyczące XIX i XX w. Jego ulubionymi tematami są tajemnice związane z ziemiaństwem w okresie międzywojennym oraz sekrety II wojny światowej.

Autor książek: „Skarb Dziedzica” (2016), „Zapomniana zbrodnia” (2017), „Tajemniczy Pałac Zakrzewo” (2017), „Złoto Dziedzica” (2018), „Skarby i tajemnice okolic Gniezna” (2019) – książka ta została „Publikacją Roku 2019” w regionie oraz „Zagadkowy Kolekcjoner. Marian Haber – ziemianin, marszand, celebryta” (2021). Współautor monografii pt. „Medycyna na usługach systemu eksterminacji ludności w Trzeciej Rzeszy i na terenach okupowanej Polski” (2011), wydanej w związku z odkryciem w 2004 r. w lasach Leśnictwa Nowaszyce masowych grobów pomordowanych w 1942 r. przez Niemców w ramach akcji „T4” pacjentów szpitala psychiatrycznego „Dziekanka” w Gnieźnie. Autor przewodników turystycznych: „Spacerem po Kłecku” (2011), „Gmina Niechanowo” (2013) i „Uroki Gminy Mieleszyn” (2015); współautor folderów turystycznych wydanych przez Starostwo Powiatowe w Gnieźnie z cyklu „Tu powstała Polska” (2012).

Od kilku lat jest zapraszany jako ekspert do programów radiowych i telewizyjnych poświęconych historii Wielkopolski i Kujaw, a także jako prelegent na konferencje naukowe w całej Polsce.

Pomysłodawca i dyrektor Festiwalu Historycznego „Tajemnice Trzech Stuleci”, którego cztery edycje odbyły się w 2019, 2021, 2022 i 2023 r. (jedno z największych w Polsce spotkań pasjonatów historii, miłośników skarbów i tajemnic, pisarzy, badaczy i eksploratorów),.

Od 2012 r. w ramach cyklu „Wędrówki z historią” oprowadza turystów po pałacach i dworach oraz najciekawszych historycznie miejscach pogranicza Wielkopolski i Kujaw.

Więcej o autorze na jego stronie: www.soberski.pl

Fot. A. Soberska