Sobotnie prelekcje, podobnie jak dzień wcześniej, prowadziła Agnieszka Ziebarth z Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć”. Tego dnia wśród uczestników obecny był również Piotr Gruszczyński, starosta gnieźnieński, który sprawował patronat honorowy nad „Historycznymi Konfrontacjami”.

„Skarby i tajemnice okolic Gniezna”

Pierwszy wykład, o godz. 10.00, wygłosił pomysłodawca wydarzenia, Karol Soberski, a jego tytuł brzmiał: „Skarby i tajemnice okolic Gniezna”.

Karol Soberski - dziennikarz, pisarz i niezależny badacz lokalnej historii. Prezes Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć” i redaktor naczelny portalu Pojezierze24.pl. Od blisko 17 lat wyjaśnia zagadki historii pogranicza Wielkopolski, Kujaw i Pałuk, szczególnie te dotyczące XIX i XX wieku. Autor książek: „Skarb Dziedzica” (2016), „Zapomniana zbrodnia” (2017), „Tajemniczy Pałac Zakrzewo” (2017), „Złoto Dziedzica” (2018) i „Skarby i tajemnice okolic Gniezna” (2019). Współautor monografii pt. „Medycyna na usługach systemu eksterminacji ludności w Trzeciej Rzeszy i na terenach okupowanej Polski” (2011), wydanej w związku z dokonanym przez niego odkryciem w 2004 r. w lasach Leśnictwa Nowaszyce masowych grobów pomordowanych w 1942 r. przez Niemców w ramach akcji „T4” pacjentów szpitala psychiatrycznego „Dziekanka” w Gnieźnie. Autor przewodników: „Spacerem po Kłecku” (2011), „Gmina Niechanowo” (2013), „Uroki Gminy Mieleszyn” (2015) oraz współautor folderów turystycznych wydanych przez Starostwo Powiatowe w Gnieźnie z cyklu „Tu powstała Polska” (2012).

„Masoni w cieniu Zamku Czocha”

Po K. Soberskim, prelekcję zatytułowaną „Masoni w cieniu Zamku Czocha” wygłosili Agnieszka Łabuz i Piotr Kucznir.

Agnieszka Łabuz – sekretarz Łużyckiego Towarzystwa Historycznego Zamku Czocha. Od 2011 roku Społeczny Opiekun Zabytków. Od 2010 rok czynnie biorąca udział w badaniu historii regionu Górnych Łużyc i Zamku Czocha. Przewodnik po zamku i odkrywca wielu tajemnic zamkowych oraz sekretów regionu. Między innymi tajemnic „Sztuki zdegenerowanej”. Czynnie bierze udział w rekonstrukcji historycznej od średniowiecza do II wojny światowej. Prelegentka na wielu spotkaniach z historią.  Z kolei Piotr Kucznir to dziennikarz (współpracownik portalu Pojezierze24.pl), pisarz, publicysta, przewodnik, współtwórca programów telewizyjnych na temat historii, sekretów, zagadek i skarbów Zamku Czocha. Znawca historii i miłośnik Górnych Łużyc. Członek kilku stowarzyszeń historycznych, autor wielu artykułów prasowych na temat historii swojego regionu. W 2016 roku ukazała się jego rewelacyjna książka „Tajny Zamek Czocha” w której Piotr rozprawia się w wieloma mitami i legendami jakimi po II wojnie światowej obrósł zamek. Obecnie w przygotowaniu kolejna jego książka, która ukaże się w czerwcu tego roku.

„Architektura obronna i życie codzienne braci-rycerzy w Prusach”

Jako trzeci tego dnia zaprezentował się Jarosław Malecki z wykładem pt. „Architektura obronna i życie codzienne braci-rycerzy w Prusach”.

Jarosław Malecki - przygodę z historią rozpoczął w Malborku. W Muzeum Zamkowym w Malborku przez 13 lat pracował jako strażnik zamkowy, a więc przejrzał krzyżacką warownię bardzo dokładne, od piwnic po dachy (2002-2014). W roku 2003, po zakończeniu kursu przewodnickiego uzyskał uprawnienia do oprowadzania turystów i nie tylko po zamku. Jedną z wielu jego pasji to historia Zakonu Krzyżackiego i architektury obronnej, szczególnie zamków: komturskich, wójtowskich, prokuratorskich czy komornickich oraz zagadnienia związane z bitwą pod Grunwaldem. W roku 2009 ukończył Uniwersytet Warmińsko-Mazurski z tytułem magistra (dodatkowo pedagogika, muzealnictwo). W roku 2004 został prezesem koła przewodnickiego w Malborku „Komturia”. W roku 2014 zmienił zatrudnienie i nowym miejscem pracy jest Muzeum Bitwy Pod Grunwaldem, gdzie jest odpowiedzialny za edukację i ruch turystyczny oraz za przygotowanie wydarzeń organizowanych i współorganizowanych przez Muzeum (Zimowa Rejza na Zamek w Nidzicy i Pola Grunwaldu, Bieg Wilczym Tropem, badania archeologiczne pól Grunwaldu, Mistrzostwa Europy w Łucznictwie Konnym, Inscenizacja Bitwy pod Grunwaldem, Noc Muzeów, Mistrzostwa Polski w Walkach Rycerskich Jesień Średniowiecza itp.). Od roku 2019 jest kierownikiem działu archeologiczno-historycznego Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku.

„Magiczne miejsce: dwór szlachecki…”

Kolejnym prelegentem był Radosław Herman, a jego wystąpienie nosiło tytuł „Magiczne miejsce: dwór szlachecki… oraz krótka wycieczka do polskiego Alcatraz”.

Radosław Herman - archeolog, specjalista w archeologii historycznej, bronioznawstwie i badaniach archeologiczno-architektonicznych. Prezes Stowarzyszenia Alchemia Czasu. Przez kilka lat pracownik Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, obecnie pracowni badawczo-projektowej ARCH-TECH. Badacz zabytków architektonicznych (głównie zamków) oraz miast. Od 2006 r. popularyzuje naukę i współpracuje z organizacjami zrzeszającymi amatorskich miłośników eksploracji i historii, organizuje wydarzenia i imprezy popularyzujące naukę, m.in. badania naukowe z udziałem wolontariuszy (w tym osób niepełnosprawnych), wystawy, lekcje archeologii w szkołach, pikniki archeologiczne itp. Autor książek popularnonaukowych, felietonista portalu Pojezierze24.pl. Finalista konkursu Popularyzator Nauki 2016 organizowanego przez PAP Nauka w Polsce i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Konsultant naukowy w programie „Misja Skarb” emitowanym na kanale Fokus TV.

„Szczelina jeleniogórska - 6 lat z martwym Generałem”

Później na scenie z prelekcją pt. „Szczelina jeleniogórska - 6 lat z martwym Generałem” wystąpił Krzysztof Krzyżanowski.

Krzysztof Krzyżanowski - prawnik z wykształcenia po UAM w Poznaniu i Uniwersytecie Wrocławskim, niezależny dziennikarz (współpracownik portalu Pojezierze24.pl), eksplorator i badacz historii. W latach 2003-2010 związany z miesięcznikiem „Sudety”, od 2008 współpracownik miesięcznika „Odkrywca”, konsultant do spraw górnictwa, autor i współautor ponad setki artykułów o dawnym górnictwie, eksploracji i zagadkach przeszłości. Organizator badawczych akcji eksploracyjnych. Współautor opracowań naukowych dla Politechniki Wrocławskiej i książek o podziemnych zagadkach Dolnego Śląska (seria „Zapomniane Podziemia”, cz. 1, 2 i 3). Autor bestsellerowej książki „Skarb generała. Tropem tajemnic Szczeliny Jeleniogórskiej” wydanej w 2015 roku.

„Gdzie ukryto kolekcję lotniczą Hermanna Göringa?”

Jako przedostatni swój wykład zatytułowany „Gdzie ukryto kolekcję lotniczą Hermanna Göringa?” wygłosił Jan Nowicki.

Jan Nowicki – kapitan rezerwy, ur. w Wilnie, od 1958 roku mieszkaniec Gryfic, a w latach 1978-1989 Rogowa. Podczas służby w Rogowie Prezes Wojskowego koła PTTK nr 12 oraz założyciel Wojskowego Klubu Sportowego Rogowo. Regionalista, zainteresowany historią Pomorza i powstaniem styczniowym. Członek Rady Fundacji Fort-Rogowo. Publikował artykuły w miesięczniku „Odkrywca”, „Skrzydlata Polska”, „Magazyn Wileński”, w „Gazecie Muzealnej” Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu oraz „Dolnośląskiej Akademii Lotniczej”. Autor książek: „Kamp-Rogowo, zapomniane lotniska”, „Zaginione eksponaty Niemieckiej Kolekcji Lotniczej z Berlina” i „Katastrofa Dorniera Do 24 T3 na Kamper See” (obecnie jezioro Resko Przymorskie).

„Gniezno w kryminale, kryminał w Gnieźnie”

Ostatni akcent, jeśli chodzi o prelekcje, należał do Rafała Jurke  i jego wykładu pt. „Gniezno w kryminale, kryminał w Gnieźnie”.

Rafał Jurke - kulturoznawca, licencjonowany przewodnik turystyczny z ponad dwudziestoletnim doświadczeniem. Współinicjator opracowania autorskich tras turystycznych po Gnieźnie m.in. trasy pt. Kryminalne Gniezno. Autor wystawy poświęconej okupacyjnym realiom w trakcie II wojny światowej w Gnieźnie. Pomysłodawca i twórca internetowej wyszukiwarki grobów zagrożonych likwidacją i grobów osób zasłużonych dla lokalnej społeczności. Autor niezwykłej książki „Kryminalne Gniezno” wydanej w 2020 roku.

„Skarby nieodkryte w Polsce”

Na zakończenie „Historycznych Konfrontacji” odbył się panel dyskusyjny pt. „Skarby nieodkryte w Polsce”. W dyskusji, którą moderowała Agnieszka Ziebarth, wzięli udział: Karol Soberski, Jarosław Malecki, Jan Nowicki, Krzysztof Krzyżanowski, Radosław Herman i Piotr Kucznir. Blisko 1,5 godzinna dyskusja o skarbach, tajemnicach, pasjach, emocjach towarzyszących poszukiwaniom, odkryciach i przede wszystkim historii, była zakończeniem dwóch dni prelekcji w Centrum Kultury „Scena to dziwna”.

Na koniec, pomysłodawca wydarzenia, Karol Soberski, podziękował przede wszystkim prelegentom, za przyjęcie zaproszenia do udziału w „Historycznych Konfrontacjach”, ale przede wszystkim uczestnikom. Przypomnijmy, że na trzydniowe (od 4 do 6 czerwca) spotkania w Centrum Kultury złożyło się 10 wykładów (wygłoszonych przez znanych i cenionych w Polsce pisarzy, archeologów, odkrywców i filmowców), panel dyskusyjny oraz zwiedzanie Gniezna. Była też wystawa fotograficzna, kiermasz książek i rękodzieła oraz warsztaty dla dzieci.

Ostatnim punktem programu „Historycznych Konfrontacji” było niedzielne, 6 czerwca, zwiedzanie Gniezna. Po trasie zatytułowanej „Największa kradzież przedwojennego Gniezna i inne pomniejsze kryminałki” oprowadził Rafał Jurke. Relacja już wkrótce na naszym portalu.

„Historyczne Konfrontacje”, czyli sukces Fundacji

– Pierwsza edycja „Historycznych Konfrontacji” zakończyła się naszym wielkim sukcesem! Sukcesem zarówno organizacyjnym, co było możliwe dzięki bardzo dobrej współpracy z Centrum Kultury „Scena to dziwna”, na czele z panią dyrektor Ewą Przybylską oraz pracy członków mojej Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć”. Sukcesem programowym, ponieważ do Gniezna na moje zaproszenie przyjechały prawdziwe gwiazdy zarówno literatury, archeologi, eksploracji i telewizji. Wśród naszych gości znaleźli się bowiem m.in. Jacek Podemski, Radosław Herman, Jarosław Malecki, Krzysztof Krzyżanowski, Jan Nowicki, Piotr Kucznir i Mariusz Borowiak. Sukcesem promocyjnym, ponieważ do Gniezna i powiatu gnieźnieńskiego przyjechali na nasze wydarzenie turyści z różnych stron Polski, w tym z tak odległych jak Zielona Góra, Opole, Ostróda, Kraków, Poznań, Szczecin, Warszawa, Łódź, Oborniki Śląskie, Wrocław, Bydgoszcz, czy Legnica – mówi Karol Soberski, pomysłodawca i prezes Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć”. - Zorganizowane przez nas „Historyczne Konfrontacje” pokazały również, że Gniezno może z powodzeniem organizować duże konferencje dla pasjonatów historii. Poziom wydarzenia był bardzo wysoki, co napędza nas do organizowania kolejnych ciekawych przedsięwzięć. Żałować jedynie mogą ci, którzy nie przybyli do Centrum Kultury, gdzie na wyciągnięcie ręki mieli możliwość posłuchać, ale i porozmawiać w kuluarach z gwiazdami z pierwszych stron gazeta – dodaje. K. Soberski.

Teraz przed K. Soberskim i jego Fundacją Historyczną „Przywracamy Pamięć” jeszcze większe wyzwanie. Już bowiem od 23 do 25 lipca, także w Centrum Kultury odbędzie się II edycja Festiwalu Historycznego „Tajemnice Trzech Stuleci”, podczas którego zaprezentuje się ponad 30 prelegentów. Zaprezentują oni tematy związane z XVII, XIX i XX wiekiem! Szczegóły już wkrótce.

Fot. A. Soberska, J. Andrzejewski, W.  Biront, M. Glanc