Flagi, proporce, sztandary znane są ludzkości od starożytności. W Polsce pierwszy raz zostały szczegółowo opisane w dziele „Banderia Prutenorum” przez Jana Długosza. To opis chorągwi polskich, krzyżackich i sojuszniczych obu stron, jakie walczyły pod Grunwaldem. Sztandar za sztandarem, wraz z wyliczeniem rycerzy, którzy nieśli je w boju.

Były flagi polskie na szczycie Monte Cassino i na berlińskiej Bramie Brandenburskiej, były niesione przez sportowców w chwilach zwycięstwa, były uroczyście wnoszone (flaga Unii Europejskiej 1 maja 2004 roku do sali posiedzeń rządu) i wynoszone (słynne wyprowadzenie sztandaru PZPR, zresztą sztandar zaginął), umieszczane na szczytach gór przez zdobywców, ba! nawet na Księżycu Amerykanie umieścili swoją flagę. Biało-czerwone opaski powstańców warszawskich trafiły do muzeów. Flagi stały się uroczystym prezentem od prezydenta, są składane na trumnach zasłużonych osób. Kwiaty w wieńcach często mają barwy flagi.

Swoje flagi mają państwa, języki (esperanto), miasta, organizacje międzynarodowe, ruchy, grupy etniczne, nawet mniejszości seksualne. Potrzeba posiadania flagi stała się niemalże podstawowa w budowaniu społeczności – flaga stała się symbolem w wokół którego można budować wspólnotę. Palenie flagi „innych” wyraźnie oznacza pogardę, nienawiść. Wywieszanie flag jest manifestacją, zwłaszcza w czasach, gdy było to zabronione. Tak było 3 maja i 11 listopada w PRL, tak było z flagami Estonii, Ukrainy czy Litwy w czasach ZSRR.

Jedne flagi powstawały w wyniku historycznych procesów, jak w Wielkiej Brytanii, na inne ogłaszano konkursy, jak w Kosowie. Niektóre mają symbolikę jak USA, w innych trudno odnaleźć źródła jej znaczenia jak w Niemczech. Niekiedy jak we Francji są ważniejsze od godła, a w Polsce są jego pochodną – Orzeł Biały na czerwonym tle przełożył się na biało-czerwoną flagę.

Mamy z flagami problem – są bez wątpienia symbolem patriotyzmu, naszej historii, dziedzictwa narodowej historii, przyrody i kultury. A jednak w ostatnim czasie obnoszenie się z flagą, z biało-czerwonymi gadżetami stało się niemal publicznym przyznaniem się do poglądów konserwatywnych, zwłaszcza w kontekście politycznym. Niestety, rozkrzyczany tłum z flagami i racami, skandujący o śmierci dla wrogów ojczyzny i o tym, że „raz sierpem, raz młotem…”, bezmyślne i bezrefleksyjne tatuowanie patriotycznych symboli, umieszczanie ich na ubraniach spowodowało, że flaga zaczęła kojarzyć się z nacjonalizmem, a nie z patriotyzmem. Patriota jest człowiekiem świadomym historii swojego narodu, pozwala innych wyrażać miłość wobec swojego narodu, a także w dowolny sposób. Nacjonalista natomiast widzi tylko swój naród, jego miłość jest ślepa (jak miłość matki do dziecka potrafi być ślepa, co jak wiemy, nie sprzyja wychowaniu) – świetnie mówili o tym Leszek Kołakowski i Barbara Skarga. Musimy mieć świadomość, że flaga jest dla wszystkich – nie wolno nam dopuścić, by ktokolwiek zawłaszczył sobie flagę, by ktokolwiek bał się wywiesić flagę z obawy przed posądzeniem o przynależność do jakiejś partii. Flaga biało-czerwona to symbol dla Polaków. Pod masztem, na którym łopocze, zmieścimy się wszyscy.

Miałem przyjemność i zaszczyt nieść w Wąbrzeźnie stumetrową flagę podczas uroczystości miejskich w święto Konstytucji 3 Maja. Flagę nieśli harcerze, samorządowcy, nauczyciele, uczniowie, przedstawiciele instytucji i organizacji oraz mieszkańcy miasta. Nie było rac i krzyku, był przemarsz z flagą, grała orkiestra dęta, były uśmiechnięte dzieci, potem były zawody sportowe. Okazuje się, że flaga może być wyrazem patriotyzmu radosnego, pozytywnego, bez jakiejkolwiek polityki.

I takich flag nam życzę.