XVII-wieczny kościół w Długiej Goślinie i jego tajemnice

Kolejnym naszym przystankiem na Szlaku Drewnianych Kościołów wokół Puszczy Zielonki jest kościół w Długiej Goślinie. Jest to mała miejscowość oddalona 7 km od Murowanej Gośliny, w kierunku na Rogoźno. Pierwsze wzmianki o tej miejscowości pochodzą z XVI wieku. Jednym z chyba najciekawszych - a zapewne najbardziej sensacyjnym w dziejach miejscowości rokiem - jest 1932 rok, gdy odkopano tu osadę wczesnośredniowieczną. Odnaleziono wtedy między innymi srebrny skarb, ceramikę czy kości zwierząt domowych i chyba najcenniejsze w postaci złotych monet zwanych staterami.

Początki świątyni

Pierwsze wzmianki o świątyni na tych ziemiach pochodzą z lat 1424-1425. Prawdopodobne,że pierwotny kościół został ufundowany wcześniej, być może jeszcze w pierwszej połowie XIV wieku. Fundatorem byli właściciele tych ziem – ród Nałęczów. Pierwotnie kościół posiadał dwa wezwania, św. Marii Magdaleny oraz św. Otylii. Jednak gdy  w roku 1621 miejscowość stała się posiadłością Benedyktynek z Poznania te ufundowały nowy drewniany kościół już pod wezwaniem samej św. Marii Magdaleny. Nową świątynie konsekrowano w 1628 roku.

Świątynia ta była wielokrotnie odnawiana – w roku 1770, 1930, w latach powojennych 1946-1949, 1972, 1995-1996 oraz po obecnym wyglądzie widać, że cały czas trwają pracę upiększające ten zabytek sztuki sakralnej. A lista  przeprowadzonych prac jest długa. Pierwsze to fundamenty, których wcześniej nie było, potem więźba dachowa, pokrycie dachu, wieża, oszalowanie kościoła, stolarka okienna i drzwiowa, ołtarz główny… Do zrobienia została jeszcze m.in. instalacja elektryczna, do renowacji chór, ołtarze boczne, zabytki ruchome.

Budowa kościoła

Jest to świątynia o konstrukcji zrębowej, oszalowana, orientowana. Nawa wraz z węższym prezbiterium przykryta jest dwuspadowym dachem pokrytym gontem. Na początku XVIII wieku dobudowano wieżę zwieńczoną barokowym hełmem oraz kruchtę zachodnią. Przed 1778 roku, rozebrano zakrystię i dobudowano nową po stronie wschodniej. W 1930 roku zbudowano nową zakrystię po południowej stronie prezbiterium.

Na ołtarzu głównym znajduje się XIX wieczny obraz św. Marii Magdaleny. Obraz został ufundowany przez miejscową dziedziczkę jako wotum za odzyskanie przez Polskę niepodległości. Po jego bokach widać dwa klęczące anioły, których zakup, zgodnie z przekazem był warunkiem ugody zawartej między dwoma rolnikami toczącymi spór o miedzę. Na belce tęczowej umieszczono XVI-wieczny krucyfiks.

Ołtarze boczne zostały złożone z elementów pochodzących z XVII i XVIII wieku. Ołtarz po lewej stronie poświęcony św. Antoniemu,  w którym na bokach znajduje się postać rzeźbiona św. Benedykta po lewej oraz św. Kazimierza Królewicza po prawej.

Natomiast ołtarz z prawej strony prezentuje XVII-wieczną rzeźbę Chrystusa Boleściwego ( Vir dolorum), z koroną cierniową i przebitym bokiem. Lecz jednak żywego bez symboliki zmartwychwstania. Obecność tej rzeźby wiążę się prawdopodobne z poznańskimi benedyktynkami. Miejsce to stanowiło dla nich bezpieczny azyl chociaż by podczas epidemii nawiedzających Poznań.

Zacheuszek na ścianach

Gdy wchodzi się do świątyni i pierwsze wrażenia kieruje się na ołtarz, organy i wygląd wewnętrzny kościoła potrzeba chwili aby wypatrzyć zacheuszki. A czym one są? Nie każdy wie.

Otóż są to krzyże apostolskie lub świeczniki apostolskie, które są umieszczane w kościołach w najczęściej 12 miejscach, które biskup namaścił  podczas dedykacji kościoła. Tak też jest w Długiej Goślinie. Znaki są namalowane na ścianach w formie czerwonego krzyża i niebieską otoczką. Jednak bywają  kościoły, że forma ich jest inna.

Figura św. Michała Archanioła

Na zewnątrz obiektu pięknie błyszczy się za szklaną witryną figura św. Michała Archanioła, któremu wstawiennictwu i opiece zawierzono parafię. Figura została poświęcona przez Prymasa Polski abp Wojciech Polak.

Z tego miejsca do następnych kościołów na szlaku mamy dwie możliwości zwiedzania. Oddalony o 25 km Kicin z kościołem św. Józefa oraz Rejowiec oddalony o 14 km, gdzie możemy odwiedzić kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa.

SZYMON RAITH
Fot. Sz. Raith