Izba Kujawska w Strzelnie. Niezwykłe zbiory etnograficzne

Muzea i izby regionalne bardzo często działają pod patronatem jednostek państwowych lub samorządów terytorialnych. Niektóre z nich prowadzone są przez lokalne stowarzyszenia lub placówki z bogatą kolekcją zbiorów historycznych czy etnograficznych prowadzone są przez osoby prywatne, a jeszcze inne w budynkach szkolnych przez pasjonatów-nauczycieli. Dzisiaj zapraszamy do Izby Kujawskiej im. J. W. Szulczewskiego w Strzelnie.

Zgodnie z definicją izby czy też muzeum regionalnego, jednostka taka powinna gromadzić zbiory o znaczeniu historycznym (dla danego regionu, miasta, szkoły) z zakresu sztuki, rękodzieła ludowego, etnografii, archeologii, techniki użytkowej, przyrody, historii sportu lokalnego, ze szczególnym naciskiem na zbiory i pamiątki regionalne. Na terenie Kujaw działa w taki sposób izba w Strzelnie oraz Izba Regionalna Towarzystwa Miłośników Kujaw w Radziejowie. Tym razem zapraszam do zwiedzania tej pierwszej…

W budynku Szkoły Podstawowej im. A. A. Michelsona w Strzelnie, przy ulicy Kard. S. Wyszyńskiego funkcjonuje niezwykle interesująca Izba Kujawska im. J. W. Szulczewskiego. Działa ona pod patronatem Muzeum im. J. Kasprowicza w Inowrocławiu, prezentuje m.in. bogate zbiory etnograficzne naszego regionu (zebrane z prywatnych kolekcji nauczycieli i darczyńców), a także dzieje szkoły.

Izbę założył i prowadzi nauczyciel historii Jacek Sech (prezes strzeleńskiego koła PTH) z małżonką. Uroczyste otwarcie zbiorów kujawskich nastąpiło 10 grudnia 2001 r. Zobaczymy tam: regionalne stroje ludowe, przedmioty codziennego użytku, repliki mebli, hafty, malowidła, rzeźby ludowe, narzędzia i sprzęty rolnicze, oraz warsztaty (kowalski, ślusarski, krawiecki, szewsko-rymarski, stolarsko-ciesielski).

Uwagę przykuwają bogate zbiory etnograficzne, wśród których przeważają przedmioty domowego użytku – odzież (stroje kujawskie), maszyny do szycia i narzędzia do tkania, prania i prasowania, a także związane ze sprzątaniem czy gotowaniem. Wnętrze sal wystawowych od razu kojarzy się regionem Kujaw. Plastyczny wystrój (kujawskie malowidła na ścianach, meblach oraz hafty) izba zawdzięcza wywodzącej się ze Strzelna, artystce i twórczyni ludowej – Krystynie Lisieckiej. W tym małym muzeum szkolnym są również zaprezentowane dzieje szkoły i regionu.

Patronem izby jest Jerzy Wojciech Szulczewski, urodzony w pobliskim Ciencisku (1879-1969), etnograf, przyrodnik, rysownik i rzeźbiarz, współzałożyciel Wielkopolskiego Parku Narodowego (zajmował się tam florą i fauną), który spisał także legendy i baśnie, obrzędy i tradycje z terenu Kujaw. Był wybitnym popularyzatorem ochrony przyrody, na swoim koncie zgromadził bogaty dorobek ponad 200 publikacji. Jako doskonały naukowiec opisał ponad 60 nowych odmian i gatunków owadów, roślin i grzybów. W uznaniu za wieloletnią pracę i zasługi został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, odznaką Za Zasługi w Rozwoju Województwa Poznańskiego, Złotą Odznaką Ligi Ochrony Przyrody i wieloma innymi wyróżnieniami.

Izba Kujawska w Strzelnie, w tym roku obchodzi 20-lecie swojej działalności. Trwają poszukiwania pomieszczenia lub budynku, gdzie można byłoby przenieść zbiory, które nie mieszczą się już w obecnej placówce. Izbę można zwiedzać w roku szkolnym, wcześniej jednak warto umówić się z opiekunem i założycielem izby lub też z sekretariatem szkoły.

DAMIAN RYBAK
Fot. D. Rybak