Bobrowa stołówka, czyli Rezerwat Jeziora Czarnego

Ruszamy w kolejną wyprawę do Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka. Na początku grudnia prezentowaliśmy i zapraszaliśmy do zwiedzenia Rezerwatu „Klasztorne Modrzewie”, tym razem nogi nas poniosły kilka kilometrów dalej do rezerwatu Jezioro Czarne. Nie była to jednak wyprawa tylko w jedno miejsce tego rezerwatu. Specjalnie dla naszych Czytelników nasz „leśny człowiek” przeszedł całość dookoła, aby pokazać to urocze miejsce z każdej strony.

Osada Czernice

Mają w sobie urok jeziora leśne, tu łączy się woda i roślinność leśna. Dobrym przykładem i miejscem wartym zobaczenia jest Rezerwat Jeziora Czarnego. Znajduje się on tuż przy malutkiej bo składającej się kilku domów osadzie w samym środku lasu. To Czernice, były one dawną osadą olęderską, która została założona w środku Puszczy Zielonki na przełomie XVII i XVIII wieku jako Czarne Olędry. W okresie międzywojennym było tu zlokalizowane schronisko wycieczkowe gimnazjum im. Dąbrówki w Poznaniu.

Z przeszłości Czarnych Olędrów pozostało pewne miejsce, ale więcej o tym na końcu artykułu.

Powstanie rezerwatu

Miejsce to znajduje się na terenie gminy Murowana Goślina w leśnictwie Stęszewko. Powierzchnia rezerwatu wynosi 16,70 ha. Rezerwat utworzono w 1959 r. na podstawie Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 2 lipca 1959 r. w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych stanowisk rzadkich roślin związanych z jeziorami dystroficznymi oraz pło torfowiska przejściowego.

Przedmiotem ochrony jest jezioro i torfowiska o charakterze przejściowym, wykształcone wskutek zarastania zbiorników, z ostojami rzadkich gatunków roślin.

Rezerwat obejmuje dwa zbiorniki oddzielone torfowiskiem przejściowym: Jezioro Czarne Duże i Czarne Małe. W południowo – wschodniej części J. Czarnego Dużego znajduje się drugie torfowisko przejściowe.

Jednymi z ciekawszych roślin tu występujących jest mech - bagiennik żmijowaty, rosiczka okrągłolistna czy rosiczka długolistna. Miłośnicy kwaśnych smaków mogą poszukać tutaj żurawiny błotnej w okresie jej owocowania.

Miejsce zbiórki - po drugiej stronie jeziora

Warto pewne atrakcje przyrodnicze oglądać nie tylko z jednego miejsca. Można przecież przejść się dookoła i wtedy nabierzemy zupełnie innego spojrzenia na miejsce które zwiedzamy. Z jeziorami czy oczkami wodnymi, o ile nie mają dużej powierzchni, nie jest to problem. Kto nie boi się zmoczyć stóp to wejdzie wszędzie. Proponujemy więc rozpocząć zwiedzanie a raczej kontakt z przyrodą, można rzecz, od zaplecza.

Na końcu artykułu podamy miejsce rozpoczęcia i może ktoś z Was się na taką propozycję skusi. Wędrując wokoło Jeziora Czarne natrafimy na dość duże ślady po bobrach w postaci nadgryzionych drzew brzóz czy olch. Jednak na kontakt z samym zwierzęciem trzeba mieć więcej szczęścia.

Najtrudniejsze do przejścia jest zachodnia część rezerwatu. Tutaj należy się liczyć z terenem podmokłym i każdy stawiany krok warto stawiać bardzo rozważnie. Uczucie ruchomego podłoża może nas w tym miejscu zaskoczyć. Po kilku metrach jesteśmy na drugim brzegu a tam już możemy iść pewniejszym krokiem. Z każdym krokiem jezioro będzie nam pokazywało coraz to więcej ze swoich wdzięków i porastająca brzegi kłoć wiechowata odkrywać będzie nam uroki tego miejsca.

Na trasie spaceru napotkamy na pozostałości po drewnianych znakach z literką „R” być może oznaczające miejsce rezerwatu a także nowe, współczesne tablice.

Pięknie położony cmentarz

Przechodząc w kierunku wschodnim jeziora i kierując się na przejście pomiędzy Dużym a Małym jeziorem na wzniesieniu napotkamy na pozostałości malutkiego cmentarza. Być może było to miejsce spoczynku mieszkańców osady. Rozpościera się z tego miejsca widok na dolinę jeziora i gdyby tylko krzewy i drzewa nie pochłonęły tej przestrzeni dla siebie, byłby to idealny punkt widokowy.

Na samym zaś cmentarzu znajduję się 3 nagrobki a dokładnie ich pozostałości w postaci kamiennych skrzyń bez górnej płyty. Na jednym nagrobku zachował się tylko kawałek żeliwnego krzyża z informacją, że powstał on w Poznaniu.

Niedaleko cmentarza znajduje się również pozostałość budynku dawnej szkoły... Jednak ten widok pozostawiamy tym, co odwiedzą to miejsce. Istnieją też przypuszczenia na pod cmentarzem znajduję się starsze cmentarzysko, jednak sprawa ta pozostaje dalej zagadką.

Zapraszamy więc każdego miłośnika przyrody do odwiedzania naszych rezerwatów, gdyż w takim celu zostały stworzone aby zachować to, co warte jest poznania.

Pozycja  GPS:

• trasa łatwiejsza (punkt widokowy) 52°31'40.0"N 17°06'23.5"E
• trasa trudniejsza (miejsce parkingowe oraz dojście do jeziora i trasa wokoło jeziora ) 52°31'50.7"N 17°06'05.5"E

SZYMON RAITH
Fot. Sz. Raith