Trochę historii...

Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” (w skrócie: GS albo GS „SCh”) – to nazwa spółdzielni produkcyjno-handlowo-usługowych istniejących w większości gmin wiejskich i miejsko-wiejskich w Polsce. Spółdzielnie te działały od połowy lat 40. XX wieku.

Wszystko zaczęło się 30–31 grudnia 1944 r., gdy popierający PPR działacze wiejscy zorganizowali Zjazd Chłopski w Lublinie, podczas którego uchwalono „Orędzie do chłopów” i powołano organizację polityczno-gospodarczą pod nazwą: Związek Samopomocy Chłopskiej (ZSCh).  Jednym z zadań ZSCh było zastępowanie dotychczasowych wiejskich spółdzielni nowym, zestandaryzowanym modelem spółdzielni zaopatrzenia i zbytu, jakim stały się GS „Samopomoc Chłopska”. W 1946 r. utworzono Powiatowe Związki Gminnych Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”, a po likwidacji powiatów zastąpiły je Wojewódzkie Związki Gminnych Spółdzielni.

Rzeczywistość

Większość z Gminnych Spółdzielni przeszła już historii (niektóre jeszcze funkcjonują) pod koniec lat 90. XX wieku. Ale wpisały się na stałe w historię Polski i funkcjonowały ponad pół wieku.

Nie ma chyba gminy w Polsce, gdzie nie działał by jakiś „GS”. Te ponad 50 lat działalności wielu takich Spółdzielni – czy ktoś chce czy nie chce – to jest nasza historia. Ktoś mi zarzuci, że to była komuna. Zgoda. Ale takie były realia pracy i życia tysięcy rodzin w Polsce. Wiele rodzin z pokolenia na pokolenie pracowało w GS. I dlatego to jest nasza historia.

Dlatego jako Fundacja Historyczna „Przywracamy Pamięć” w Gnieźnie poszukujemy pamiątek po Gminnych Spółdzielniach „Samopomoc Chłopska”, które od końca lat 40. XX wieku do końca lat 90. działały w naszym regionie. Szczególnie szukamy pamiątek po GS działających w gminie Kłecko i gminie Mieleszyn.

Szukamy wszelkich pamiątek, które związane były z GS, zarówno przedmiotów z logo GS, które były używane w stołówkach, biurach, magazynach, jak i wszelkiego rodzaju tablic, pieczątek, dokumentów. Szukamy także Kronik i Ksiąg Pamiątkowych, bo wiemy, iż takowe były prowadzone w wielu Gminnych Spółdzielniach. Poza działalnością gospodarczą niektóre GS-y zajmowały się także aktywizacją lokalnej społeczności poprzez prowadzenie Klubów Rolnika, dlatego też szukamy pamiątek związanych z tymi Klubami.

Szukamy wszelkich pozostałości mówiących o historii  Gminnych Spółdzielniach „Samopomoc Chłopska”, szczególnie w gminie Kłecko i gminie Mieleszyn (ale także w innych gminach naszego regionu).

Uratujmy tę część naszej historii zanim wyląduje na śmietniku!

Jak wspomniałem – pół wieku działalności GS, to pół wieku naszej historii. I jej nie wymażemy z naszych dziejów. Dlatego poszukujemy wszelkich pamiątek, bo chcemy pokazać na wystawie zorganizowanej na terenie powiatu gnieźnieńskiego. Prezentowane na wystawie przedmioty mogą być oznaczone (jeśli dana osoba sobie tego życzy) kto je ofiarował na ekspozycję.

Nie możemy wykluczyć, że zgromadzony materiał historyczny pozwoli w przyszłości napisać książkę o dziejach Gminnych Spółdzielni w naszym regionie.

Kilka ciekawostek

Już dzisiaj możemy się pochwalić kilkoma ciekawostkami pozostałymi po GS w Kłecku. Dzięki mieszkance Kłecka, Pani Krystynie, otrzymaliśmy tablicę informującą o zarządzie GS w Kłecku, która pochodzi z lat 50. XX wieku oraz rzecz unikatową - „Skrzynkę Życzeń i Zażaleń do Zarządu G.S. Kłecko”, która pochodzi z końca lat 40. XX wieku.

Mamy też inną tabliczkę związaną z GS w Kłecku, która została znaleziona na podwórzu jednej z kamienic w Kłecku.

Jeśli ktoś nie chce się rozstać z dokumentem lub przedmiotem, to prosimy o jego wypożyczenie do sfotografowania lub skopiowania.
Jeżeli chcesz podzielić się swoimi lub zapamiętanymi wspomnieniami – zapraszamy.
Zadzwoń: 515-980-504; e-mail: fundacjahistoryczna@post.pl