Skulsk to gminna wieś w powiecie konińskim. Przy tutejszym kościele narodzenia NMP utworzono 1997 roku Miejsce Pamięci Harcerstwa, które w 2000 roku podniesiono do rangi Mauzoleum Pamięci Harcerstwa. Wzniesiono wówczas neorenesansowy budynek, w którym umieszczono kolumnadę z wizerunkami świętych (m.in. Hubertem i Jerzym), ołtarz polowy oraz miejsce pamięci w formie kaplicy.

Na ścianach mauzoleum umieszczono tabliczki upamiętniające najważniejsze postaci z dziejów harcerstwa. Co roku umieszczane są kolejne, na wniosek kręgów seniorskich zrzeszonych we Wspólnocie Skulskiej, komend chorągwi i harcerskich komisji historycznych. W ten sposób upamiętniono już ponad 600 postaci. Są też tabliczki „zbiorowe” jak ta mówiąca o tragicznej śmierci harcerek na jeziorze Gardno. Ponadto w jednej z nisz mauzoleum umieszczono urny z ziemią z miejsc kaźni, rozstrzeliwań harcerzy, z cmentarza na Rossie czy Powązek. Swoje miejsce znaleźli też kapelani harcerscy upamiętniani na jednej ze ścian. Swoje popiersie ma tam ks. hm. Antoni Bogdański, dawny komendant Chorągwi Włocławskiej.

W sobotę 10 czerwca 2023 roku do Skulska ponownie zjechali harcerscy seniorzy z całej Polski, by dokonać odsłonięcia tabliczek. Po uroczystym apelu z udziałem władz gminnych, nastąpił przemarsz ze sztandarami na czele do miejscowego kościoła. Tutaj harcerski kapelan Torunia, ks. hm. Józef Nowakowski odprawił mszę, po której zgromadzeni goście przeszli pod mauzoleum. Tam po odegraniu hymnu państwowego odczytano listę dwudziestu postaci upamiętnionych tabliczkami epitafijnymi. Są to: Zygmunt Bolewicki, Andrzej Briks, Włodzimiera Dobaczewska, Paweł Domagalski, Jaromir Durczewski, Antoni Gendek, Daniel Głowacki, Waldemar Kaczmarek, Tadeusz Kołacki, Zofia Kopeć, Zbigniew Krall, Kazimierz Kwiatek, Jerzy Majewski, Adam Mrowiec, Paweł Napieralski, Antoni Podemski, Bogdan Pomianowicz, Stanisław Stryszyk, Zbigniew Zbieranek, Roman Zientarski.

Idea upamiętniania ważnych postaci w jednym miejscu nie jest niczym nowym – wszak nasi królowie chowani byli w większości w obrębie katedry wawelskiej, niedawno przeniesiono szczątki prezydentów Polski na uchodźstwie w jedno miejsce w podziemiach warszawskiej Świątyni Opatrzności, swoje panteony mają Wielka Brytania, Francja i Portugalia. Przeważnie jednak są to miejsca zbudowane na długiej tradycji. Skulskie mauzoleum tymczasem powstało całkowicie od podstaw, w miejscu, które nie zapisało się szczególnie w dziejach polskiego ruchu harcerskiego. Dlatego właśnie jest to miejsce wyjątkowe.

Fot. P. Becker