Gościa biblioteki powitała jej dyrektor Małgorzata Halber, która przedstawiła sylwetkę Karola Soberskiego, opowiedziała o jego wcześniejszych książkach i zaznaczyła, że K. Soberski jest człowiekiem o wielu pasjach.

Następnie K. Soberski opowiedział o początkach, o źródłach, o sposobach pozyskiwania materiałów do książek, o świadkach historii, a także o niezwykłych wydarzeniach, które zdarzyły się podczas zbierania dokumentów do książek.

Następnie przybliżył Czytelnikom historie opisane w nowej książce pt. „Zapomniana zbrodnia. Mroczna tajemnica szpitala Dziekanka”, wyd. II, rozszerzone.

– „Zapomniana zbrodnia”, która została wydana w 2017 roku, zawierała dokumentację ponad 12-letniego prowadzonego przeze mnie śledztwa dziennikarskiego, którego efektem było odkrycie „dołów śmierci” – jedynego znanego obecnie miejsca w powiecie gnieźnieńskim, w którym Niemcy pogrzebali pacjentów Zakładu Psychiatrycznego „Dziekanka” w Gnieźnie...  „Zapomniana zbrodnia” mówi o eksterminacji psychicznie i nieuleczalnie chorych, którą to akcję Niemcy określili kryptonimem „T4” i stanowiła ona preludium zbrodni nie mającej precedensu w historii ludzkości, o której dziś mówimy Holocaust. I ta Zagłada miała swój początek również w niemieckim Gnesen, gdzie Niemcy prowadzili doświadczenia z użyciem gazowych technik zabijania… – mówi Karol Soberski. – Wydanie II książki, rozszerzone o kilkadziesiąt stron, jest wzbogacone o najnowsze odkrycia dokonane przeze mnie i moją Fundację Historyczną „Przywracamy Pamięć”, jak również przez współpracujące z nimi Stowarzyszenie „Wizna 1939”, które od dwóch lat prowadzi razem z Fundacją badania na „dołach śmierci” w Lasach Nowaszyckich. Wydanie II książki to nowe ustalenia w temacie tej niemieckiej zbrodni, które zostały odkryte w latach 2017 – 2024 – dodaje.

Książka „Zapomniana zbrodnia” to efekt poszukiwań, spotkań ze świadkami wydarzeń z czasów okupacji, rozmów z rodzinami pacjentów „Dziekanki” i rodzinami personelu tegoż szpitala, jak również owoc wielu wyjazdów K. Soberskiego w lasy w okolice Gniezna, gdzie na miejscu szukał miejsc kaźni tysięcy pacjentów „Dziekanki”.

– Czytelnik w książce znajdzie zarówno informacje o szatańskich metodach uśmiercania pacjentów „Dziekanki”, niemieckie metody zacierania śladów tej zbrodni ale też listę części nazwisk pacjentów gnieźnieńskiego szpitala – podkreśla.

Dwie godziny i nadkomplet publiczności

Blisko 2-godzinne spotkanie zgromadziło nadkomplet publiczności,  ponad 70 osób (czytelnicy wypełnili do ostatniego miejsca parter i I piętro Bibliostacji, czyli Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Pobiedzisk) m.in. z Poznania, Gniezna, Swarzędza, Śremu, Paczkowa, Wrześni, Imielenka, Skrzynek i oczywiście Pobiedzisk.

Przez ten czas K. Soberski przybliżył także mało znane wątki tej niemieckiej zbrodni, opowiedział o metodach zabijania, pokazał zdjęcia największych zbrodniarzy związanych z ludobójstwem na „Dziekance”, jak również wskazał, dlaczego ta zbrodnia przez tyle dziesięcioleci była zapomniana. Obecni na sali byli wstrząśnięci tą historią (o czym świadczy cisza jaka zapanowała, gdy K. Soberski zakończył swoją opowieść), a jednocześnie oczarowani wiedzą prelegenta, jak i materiałami archiwalnymi, które zaprezentował.

Warto zaznaczyć, że wśród publiczności znaleźli się m.in. Sebastian Mazurkiewicz, dyrektor Muzeum Regionalnego im. Dzieci Wrzesińskich we Wrześni, Tadeusz Panowicz, znany wielkopolski regionalista, a także Jan Babczyszyn, dyrektor Instytutu Skrzynki – Instytutu Dokumentacji, Rozwoju i Promocji Dziedzictwa Kulturowego i Kulinarnego Powiatu Poznańskiego.

Po zakończeniu spotkania można było kupić nową książkę autorstwa K. Soberskiego, porozmawiać z nim na tematy historyczne (jak się okazało, pojawiło się kilka nieznanych wątków historycznych), a także uzyskać dedykację od autora (w tym celu trzeba było stanąć w kolejce).

Kolejne spotkanie z książką „Zapomniana zbrodnia” już we wtorek, 25 lutego o godz. 19.00 w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Kłecku.

O autorze

Karol Soberski - dziennikarz z 29-letnim stażem, pisarz i niezależny badacz lokalnej historii. Fundator i prezes Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć” (fundacjahistoryczna.pl) i prezes Instytutu Literackiego im. Marii i Franciszka Rubaszewskich, Właściciel i redaktor naczelny portalu turystyczno-informacyjny Pojezierze24.pl (wcześniej: informacjelokalne.pl). Urodził się w XIX-wiecznym pałacu w Popowie Ignacewie i pewnie dlatego od 20 lat odkrywa tajemnice ziemiaństwa, pałaców i dworów oraz sekrety II wojny światowej w Wielkopolsce, na Kujawach i Pałukach.

W 2004 r. w lasach Leśnictwa Nowaszyce niedaleko Mielna (gm. Mieleszyn) odkrył „doły śmierci” w których Niemcy, w ramach akcji „T4”, w 1942 r. pogrzebali pacjentów szpitala psychiatrycznego „Dziekanka” w Gnieźnie, co opisał w dwóch wydaniach książki „Zapomniana zbrodnia. Mroczna tajemnica szpitala Dziekanka”.

Od 2016 r. swoje odkrycia opisuje w książkach: „Skarb Dziedzica. Nieznane wydarzenia z pogranicza Wielkopolski i Pałuk” (2016), „Zapomniana zbrodnia. Mroczna tajemnica szpitala Dziekanka” (2017), „Tajemniczy Pałac Zakrzewo. Skarby- sekrety - legendy” (2017), „Złoto Dziedzica. Tropem skarbów z Popowa Ignacewa do Drawska Pomorskiego” (2018), „Skarby i tajemnice okolic Gniezna” (2019) – książka ta została „Publikacją Roku 2019” w regionie, „Zagadkowy Kolekcjoner. Marian Haber – ziemianin, marszand, celebryta” (2021), „Tajemniczy Pałac Zdziechowa i inne atrakcje Gminy Gniezno” (2024) oraz „Zapomniana zbrodnia. Mroczna tajemnica szpitala Dziekanka - wyd. II, rozszerzone” (2024). Współautor monografii pt. „Medycyna na usługach systemu eksterminacji ludności w Trzeciej Rzeszy i na terenach okupowanej Polski” (2011), wydanej w związku z dokonanym przez niego odkryciem w 2004 r. w lasach Leśnictwa Nowaszyce.

Autor przewodników turystycznych: „Spacerem po Kłecku” (2011), „Gmina Niechanowo” (2013) i „Uroki Gminy Mieleszyn” (2015); współautor folderów turystycznych wydanych przez Starostwo Powiatowe w Gnieźnie z cyklu „Tu powstała Polska” (2012).

Zajmując się dziejami ziemiaństwa odnalazł wiele unikatowych fotografii z okresu międzywojennego, pamiętników, listów, dokumentów i innych materiałów archiwalnych związanych z ziemiaństwem na pograniczu Wielkopolski i Kujaw.

Od 2012 r. w ramach cyklu „Wędrówki z historią” oprowadza turystów po pałacach i dworach oraz najciekawszych historycznie miejscach pogranicza Wielkopolski i Kujaw. Od kilku lat jest zapraszany jako ekspert do programów radiowych i telewizyjnych poświęconych historii oraz turystyce Wielkopolski i Kujaw, do realizacji programów telewizyjnych z cyklu „Było... nie minęło” red. Adama Sikorskiego czy „Ukryte skarby”, a także jako prelegent na konferencje popularno-naukowe w całej Polsce.

Pomysłodawca Festiwalu Historycznego „Tajemnice Trzech Stuleci”, którego pięć edycji odbyło się od 2019 do 2024 roku (z przerwą w 2020 r.). Jest to jedno z największych w Polsce spotkań pasjonatów historii, miłośników skarbów i tajemnic, pisarzy i eksploratorów. Więcej o nim na stronie: soberski.pl i instytut-literacki.pl

Fot. J. I. Osińska