Dzisiaj, w dniu emisji filmu „Śladami Wojciecha Trąmpczyńskiego”, pierwszego z serii czterech filmów dokumentalnych o osobach z powiatu gnieźnieńskiego zaangażowanych na różnych płaszczyznach w wojnę polsko-bolszewicką, odbyły się zdjęcia do kolejnych dwóch odcinków z tego projektu.

Warto dodać, że wczoraj, 2 września minęła 67 rocznica śmierci marszałka Wojciecha Trąmpczyńskiego.

Produkcja pod nazwą „Gnieźnianie w Cudzie nad Wisłą” realizowana jest w ramach Programu Dotacyjnego „Koalicje dla Niepodległej”. Projekt realizowany jest przez Centrum Kultury „Scena to dziwna” w Gnieźnie przy współpracy Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć” z Gniezna i Towarzystwa Miłośników Gniezna.

Edmund Piechowiak

Pierwszy film do którego kręcone dzisiaj były zdjęcia, poświęcony był Edmundowi Piechowiakowi, który jako dwudziestodwuletni mężczyzna brał udział w Powstaniu Wielkopolskim w Poznaniu (od 27 grudnia 1918 do 5 stycznia 1919 r.). Następnie, od 6 stycznia do 6 lutego 1919 r., był zastępcą dowódcy baterii polowej na froncie pod Zbąszyniem. Jeszcze w tym samym miesiącu otrzymał przydział do 17 Pułku Artylerii Lekkiej w Gnieźnie, w którym był zastępcą, następnie dowódcą baterii. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919-1920.

Zdjęcia do tego odcinka z udziałem pisarza Mariusza Borowiaka, który odkrył dla potomnych tę niezwykłą postać, odbyły się w zabytkowych wagonie kolejowym na stacji kolejki wąskotorowej oraz na ul. Chociszewskiego, gdzie w kamienicy pod numerem 19 mieszkał w okresie międzywojennym E. Piechowiak.

M. Borowiak to pisarz, dziennikarz-publicysta, marynista; autor 80 książek (także w jęz. angielskim i rosyjskim) i broszur oraz kilkuset artykułów o tematyce wojenno-morskiej w kraju i za granicą, współautor haseł do słowników i encyklopedii. Na podstawie książki „Westerplatte. W obronie prawdy” powstał scenariusz do filmu fabularnego; konsultant scenariusza filmu „Dywizjon 303. Historia prawdziwa”. Jego artykuły prasowe i książki były pretekstem do przygotowania licznych reportaży radiowych i telewizyjnych. Znany z obalania „prawd historycznych” o Polskiej Marynarce Wojennej w latach 1918-1947 i niemieckiej U-Bootwaffe w latach II wojny światowej. Współpracuje z magazynami: „Morze, Statki i Okręty”, „Wojsko i Technika Historia”, „Polska Zbrojna Historia” oraz z portalem Pojezierze24.pl. Jest też prezesem Stowarzyszenia Wyprawy Wrakowe w Cielimowie k. Gniezna, uczestnikiem dwóch międzynarodowych ekspedycji na wrak niszczyciela eskortowego ORP „Kujawiak” w latach 2015-2016 u wybrzeży La Valletty na Malcie i The Lost Bombers of Brindisi 2018 (ekspedycja w poszukiwaniu wraków polskich i amerykańskich samolotów bombowych) oraz organizatorem planowanej na przyszły rok wyprawa mającej na celu poszukiwanie wraku okrętu podwodnego ORP „Orzeł” na Morzu Północnym.

Oprócz M. Borowiaka wystąpił też Karol Soberski, dziennikarz, pisarz, eksplorator, badacz lokalnej historii, redaktor naczelny portalu Pojezierze24.pl i prezes Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć”.

Wiktor Pniewski

Po nakręceniu zdjęć w Gnieźnie, ekipa filmowa udała się do Kłecka, gdzie urodził się kolejny bohater – Wiktor Pniewski. W. Pniewski to powstaniec wielkopolski, uczestnik obrony Lwowa w 1919 r., weteran wojny polsko–bolszewickiej w 1920 r. oraz obu wojen światowych. Jego życie jest przebogate, ale do historii przeszedł wydarzeniami z 1918 r. Wówczas w czasie powstania wielkopolskiego, brał czynny udział w zdobyciu Stacji Lotniczej Ławica wraz z ponad 400 samolotami. Ze zdobytego sprzętu sformowano kilka eskadr lotniczych, dających początek polskiemu lotnictwu. Na zdobytych samolotach 9 stycznia 1919 r. – w odwecie za zbombardowanie przez Niemców Ławicy – wraz z poznańską eskadrą zbombardował lotnisko we Frankfurcie nad Odrą. Była to pierwsza akcja bojowa w dziejach polskiego lotnictwa.

Podniebny bohater Powstania Wielkopolskiego

Świętujemy 105. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego jako święto państwowe Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. To dobry czas, by przedstawić naszych regionalnych bohaterów tego zwycięskiego zrywu. Na początek udajemy się do Kłecko w powiecie gnieźnieńskim, gdzie niedaleko tamtejszego cmentarza, znajduje się niezwykły...

W Kłecku zdjęcia z udziałem regionalisty Tadeusza Panowicza i K. Soberskiego, nagrywano przy tamtejszym obelisku poświęconym W. Pniewskiemu oraz na kłeckim rynku.

T. Panowicz, regionalista, pisarz, autor kilku ważnych dla nauki odkryć archeologicznych,  bibliofil i zbieracz staroci. Od lat tworzy aforyzmy, więc zebrało się ich na pokaźny tomik. Jest autorem książek: „Legendy o św. Wojciechu”, „Moja Ziemia Gnieźnieńska”, „Pamiętajmy o naszych bohaterach! Powstanie wielkopolskie 1918-1919 – Pobiedziska”, współautorem monumentalnego dzieła „Od Kruszwicy do Poznania – rzecz o Szlaku Piastowskim”, „Łubowo. Wydarzenia i ludzie” czy książki „Wojciech Trąmpczynski (1860-1953) Syn Ziemi Gnieźnieńskiej”.

Operatorem kamery, jak również drona z którego także robiono ujęcia filmowe, jest Maciej Braciszewski z Centrum Kultury „Scena to dziwna”, a nad całością produkcji czuwa Agnieszka Loba, także z eSTeDe. Autorem scenariuszy do wszystkich czterech filmów jest Karol Soberski.

W przyszłym tygodniu odbędą się dalsze zdjęcia do filmu o W. Pniewskim, a także do filmu o Tomaszu Żółtowskim w kontekście udziału ziemian w wojnie polsko-bolszewickiej. Kolejne zdjęcia będą kręcone m.in. w Gnieźnie, Kłecku, Zakrzewie, Popowie Ignacewie, Niechanowie i Leśniewie.

Warto zaznaczyć, że jest to pierwsza taka produkcja poświęcona postaciom wywodzącym się z Gniezna i okolic, biorącym udział w wojnie polsko-bolszewickiej.

Projekt realizowany jest przez Centrum Kultury „Scena to dziwna” przy współpracy Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć” z Gniezna i Towarzystwa Miłośników Gniezna.

O Fundacji Historycznej „Przywracamy Pamięć” więcej na: www.fundacjahistoryczna.pl

Fot. A. Soberska