Kilka dni temu informowaliśmy, że udało się nam pozyskać nieznane wcześniej fotografie pałacu w Zakrzewie. Zdjęcia te pochodziły z lat 30-tych XX wieku, gdy majątkiem zarządzał Stanisław Chełmicki. Wówczas też zapowiedziałem, że w marcu mam otrzymać kolejne zdjęcia. I tak się też stało – dzisiaj przedpołudniem dotarło do mnie 87 nieznanych i nigdzie niepublikowanych fotografii z majątku Zakrzewo. Są tam zdjęcia zarówno wnętrz pałacu, parku, jak i zdjęcia z życia folwarków należących do Zakrzewa! I zdjęcia te zawierają wiele zagadek!
Moja fascynacja pałacem w Zakrzewie trwa od wielu lat. Efektem była książka, która powstała w 2017 r. pt. „Tajemniczy Pałac Zakrzewo”. Jest to pierwsza w Polsce tak obszerna historia budowy pałacu, jego dziejów zarówno w okresie gdy mieszkał tam jego budowniczy hr. Albin Węsierski, jak i później w pierwszych dekadach XX wieku, gdy majątek należał do rodu Chełmickich.
Moja książka była efektem dziesiątek spotkań z potokami zarówno rodu Węsierskich, jak i rodu Chełmickich. Miałem tę wielką przyjemność i szczęście, że poznałem prawnuczkę hr. A. Węsierskiego – panią Marię Pągowską (zmarła w 2020 r. w wieku 102 lat). Odbyliśmy kilka, wielogodzinnych spotkań w jej domu pod Poznaniem i za każdym razem Pani Maria dzieliła się ze mną swoimi niezwykłymi wspomnieniami z okresu międzywojennego, gdy bardzo często bywała z pałacu w Zakrzewie (mimo, iż nie należał już do jej rodziny, ale jej ojciec Stanisław Pągowski przyjaźnił się ze Stanisławem Chełmickim, przedwojennym właścicielem Zakrzewa).
25 lutego informowaliśmy, że autor tego tekstu wszedł w posiadanie partii zdjęć, wcześniej nieznanych, z okresu międzywojennego, przedstawiających wnętrza pałacu w Zakrzewie! Zapowiedziałem wtedy, że otrzymam także kilkanaście fotografii przedstawiających kolejne wnętrza zakrzewskiego pałacu.
I dzisiaj dotarły do mnie te fotografie! Ku mojemu zaskoczeniu jest ich nie kilkanaście, ale 87 unikatowych zdjęć!
Na dzisiaj otrzymanych zdjęciach są m.in. wnętrza zakrzewskiej rezydencji (w tym np. gabinet męski), kilka niezwykłych widoków parku w którym widzimy rzeźby i budynki (było ich sporo) po których współcześnie nie ma w parku śladu! Szczególnie ważne dla historii zespołu pałacowo-parkowego jest zdjęcie na którym widać gloriettę znajdująca się nad Dużym Stawem. Ale dzięki temu wiemy, gdzie w parku mogą kryć się potencjalne tajemnice! Na zdjęcia widzimy także m.in. „Pomieszkania oficjalistów” (tak zdjęcie zostało opisane), które przedstawia dzisiejszą rządcówkę - dzisiaj ten obiekt to jeden z najpiękniejszych architektonicznie i najchętniej fotografowany budynek zakrzewskiego folwarku.
Na zdjęciach został uwieczniony młyn, gorzelnia z piękną ośmioboczną wieżą (przestała istnieć w latach 70-tych XX wieku), a także budynku gospodarcze na folwarku w Zakrzewie. Budynki, po których dzisiaj nie ma śladu! Jest oranżeria w parku w Zakrzewie i tartak. Są też zdjęcia mostów na Małej Wełnie.
Innym bogactwem tych zdjęć są widoki przedstawiające Sławno, w tym: stado owiec pędzone przez tę miejscowość; zaledwie cztery budynki tej wsi znajdujące się przy drodze do kościoła św. Mikołaja (i tutaj kolejna niespodzianka – nad boczną kaplicą w podziemiach której spoczywa hr. Albin Węsierski widoczna jest piękna wieżą z kopułą!). Jest drewniana kaplica na cmentarzu w Sławnie wokół której jest niewiele grobów! Oprócz Sławna są zdjęcia innych miejscowości należących do klucza zakrzewskiego: Gorzuchowo (z figurą św. Wawrzyńca, którą w okresie II wojny światowej rozbili Niemcy), Głębokie (spichlerz, gorzelnię, czy dom urzędniczy), Kamieniec (tutaj mamy sensacyjne zdjęcie – ale tę historię opiszę osobno), Kamionek, Imiołki, czy Berkowo.
Do tego na kilku zdjęciach są jeziora znajdujące się w pobliżu Zakrzewa, droga biegnąca z Zakrzewa do Kłecka, wówczas przez las, dzisiaj asfalt i zero drzew. Jest też kilka zdjęć przedstawiających Zakrzewo i okolice po przejściu wichury – zdjęcia opisane: „Ślady orkanu 1923 roku”. Jest też niezwykły widok panoramy Zakrzewa.
Obecnie w posiadaniu piszącego te słowa jest blisko 200 fotografii w okresu międzywojennego związanych z majątkiem w Zakrzewie.
Jak już wspomnieliśmy wcześniej, fotografie te znajdą się w kolejnej pozycji o tej pięknej rezydencji. Nowa książka, której tytuły na razie nie zdradzę, ukaże się wiosną 2022 r., ponieważ w przyszłym roku przypadnie okrągła, 150. rocznica wybudowania pałacu w Zakrzewie. Książka będzie poświęcona wyłącznie okresowi, gdy pałac należał do rodu Chełmickich, czyli obejmie lata od 1878 r., gdy dobra zakrzewskie kupił Wojciech Chełmicki, do 1967 r., gdy w Gnieźnie umiera Stanisław Chełmicki, ostatni przedwojenny właściciel Zakrzewa.
Książka, będzie zawierała – oprócz kilkudziesięciu niepublikowanych nigdy wcześniej fotografii – także nieznane fakty z dziejów pałacu w Zakrzewie, a także z dziejów majątków m.in. w Pomarzanach, które także należały do rodu Chełmickich.
Zapewne Czytelnicy chcieliby wiedzieć, kiedy wspomniane fotografie opublikuję na portalu. Otóż informuję, że fotografie po raz pierwszy publicznie pokazane zostaną dopiero w książce - takie jest życzenie ofiarodawcy.
Książkę „Tajemniczy Pałac Zakrzewo” można kupić tutaj
Serwis pojezierze24.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy i opinii. Prosimy o zamieszczanie komentarzy dotyczących danej tematyki dyskusji. Wpisy niezwiązane z tematem, wulgarne, obraźliwe, naruszające prawo będą usuwane.
Artykuł nie ma jeszcze komentarzy, bądź pierwszy!