Czym są i jak działają przelewy natychmiastowe?

Przelew natychmiastowy to forma transakcji, która umożliwia błyskawiczne przekazanie środków między kontami w różnych bankach. Główna różnica w porównaniu do tradycyjnych przelewów polega na czasie realizacji.

Standardowy sposób przesyłania pieniędzy opiera się na księgowaniu zgodnie z harmonogramem sesji Elixir. Aby więc dowiedzieć się, o której są przelewy, należy sprawdzić informacje podawane przez poszczególne banki. Natomiast przelewy natychmiastowe realizowane są w czasie rzeczywistym. Oznacza to, że pieniądze trafiają do odbiorcy w ciągu kilku minut, niezależnie od pory dnia.

Zasada działania jest względnie prosta i polega na tym, że omija się standardowe sesje wychodzące i przychodzące, które określają godziny przetwarzania tradycyjnych przelewów przez banki. Środki pieniężne są przesyłane w trybie ciągłym. Co oznacza, że mogą być realizowane przez całą dobę, także w weekendy i w święta.

Najważniejsze cechy przelewów natychmiastowych to:

• czas realizacji – działają niezależnie od sesji Elixir. Oznacza to, że umożliwiają przekazywanie środków pieniężnych do maksymalnie kilku minut;
• duża dostępność – zwykłe przelewy nie są realizowane w dni wolne, te natychmiastowe da się wykonywać przez cały rok;
• koszty – przelewy standardowe są zazwyczaj darmowe. Natomiast natychmiastowe wiążą się z opłatami, które wynoszą średnio 5-10 zł za transakcję;
• ograniczenia funkcjonalne – przelewy natychmiastowe nie są dostępne dla płatności na konta instytucji publicznych, np. do ZUS-u i urzędów skarbowych. Jest to możliwe tylko w przypadku tradycyjnych przelewów.

Aby zlecić taki przelew, użytkownik wybiera odpowiednią opcję w systemie bankowości elektronicznej lub w aplikacji mobilnej. Niekiedy jest także możliwość zlecenia takiej transakcji w oddziale banku.

Czy przelew natychmiastowy można cofnąć?

Decyzja o zleceniu przelewu natychmiastowego jest w praktyce nieodwracalna. Po jego wysłaniu środki są niemal od razu przekazywane na konto odbiorcy, co uniemożliwia anulowanie transakcji. W przypadku standardowego przesyłania pieniędzy w systemie Elixir w większości sytuacji można to zrobić. Natomiast przelewy natychmiastowe nie oferują takiej opcji.

Jeżeli jednak przelew został wykonany w ramach płatności w sklepie internetowym, można spróbować anulować zamówienie bezpośrednio u sprzedawcy i poczekać na zwrot środków. W innych przypadkach cofnięcie transakcji może wymagać kontaktu z bankiem. W praktyce skuteczność takiego działania zależy od zgody odbiorcy na zwrot środków.

Rodzaje przelewów natychmiastowych

W Polsce przelewy natychmiastowe realizowane są głównie za pośrednictwem dwóch systemów: Express Elixir i BlueCash. Każdy z nich charakteryzuje się własnym mechanizmem działania, ale ich wspólnym celem jest umożliwienie przesyłania pieniędzy w czasie rzeczywistym. Odróżniają się od tradycyjnych przelewów przede wszystkim szybkością realizacji oraz dostępnością niezależną od harmonogramu sesji bankowych.

System Express Elixir został uruchomiony w 2012 roku przez Krajową Izbę Rozliczeniową. W momencie jego wprowadzenia na polski rynek był jedną z pierwszych tego rodzaju usług na świecie – podobny system funkcjonował wtedy jedynie w Wielkiej Brytanii. Na początku dostępność usługi była ograniczona do czterech banków, jednak stopniowo system zdobywał coraz większą popularność. Obecnie obsługują go niemal wszystkie większe instytucje finansowe w Polsce.

Express Elixir wyróżnia się niezawodnością i dużymi możliwościami. Zwłaszcza jeśli chodzi o limity transakcji – w wielu bankach wynoszą one nawet 100 tys. zł dla klientów indywidualnych. System pozwala także na realizowanie przelewów przez całą dobę, 7 dni w tygodniu. Tym samym jest bardzo wygodnym rozwiązaniem dla osób potrzebujących szybkiego transferu środków.

BlueCash to alternatywny system zarządzany przez firmę Blue Media. Jego główną zaletą jest możliwość dokonywania przelewów nawet wtedy, gdy bank odbiorcy nie obsługuje systemu Express Elixir. W takim przypadku BlueCash realizuje transakcję za pośrednictwem własnych kont w różnych bankach. Może to skutkować jedynie minimalnym opóźnieniem. Limity kwotowe są tam zazwyczaj niższe niż w Express Elixir i wynoszą około 20 tys. zł.

Kiedy warto korzystać z przelewów natychmiastowych?

Przelewy natychmiastowe to doskonałe rozwiązanie w sytuacjach, gdy czas odgrywa najważniejszą rolę. Są one szczególnie przydatne, np. gdy opłaca się rachunki w ostatniej chwili albo w przypadku, jeśli konieczne jest uniknięcie naliczenia dodatkowych opłat w postaci karnych odsetek.

Tego typu transakcje sprawdzają się również w sytuacjach kryzysowych. Jeśli ktoś bliski pilnie potrzebuje pieniędzy, a zwykły transfer nie dotrze na czas, to jedyną sensowną opcją są przelewy natychmiastowe.

Zalety tego rozwiązania doceniają także osoby korzystające z ofert ograniczonych czasowo, np. różnego rodzaju promocje lub last minute. Możliwość błyskawicznego przelania środków sprawia, że klienci mogą w pełni wykorzystać nadarzające się okazje przy rezerwacjach podróży i zakupach online.

Warto jednak pamiętać, że korzystanie z tej opcji wiąże się z pewnymi kosztami. Opłata za przelew natychmiastowy jest stałym elementem tego typu usługi i zależy od banku. Jest to tym samym opcja bardziej praktyczna w nagłych przypadkach. Dodatkowym ograniczeniem są limity kwotowe, które mogą niekiedy wpłynąć na decyzję o wyborze tej metody.

Przelewy natychmiastowe pozostają niezastąpione w sytuacjach wymagających szybkiego działania. Są rozwiązaniem niezwykle elastycznym, a możliwość realizacji transakcji o każdej porze dnia i nocy sprawia, że będą one wygodną opcją dla osób ceniących czas i bezpieczeństwo finansowe.