W kwietniu 1937 roku przystąpiono do organizacji nowych jednostek wojskowych, mających wspomagać regularne oddziały Wojska Polskiego. Trzonem jednostek Obrony Narodowej był batalion. Poszczególne bataliony rozróżniała nazwa, przeważnie pochodząca od nazwy miejscowości w której jednostka się formowała. Z racji zakresu terytorialnego obejmującego szeroko pojęte Pojezierze Gnieźnieńskie zajmiemy się w kolejnych artykułach batalionami Obrony Narodowej „Kcynia”, „Wągrowiec” oraz „Żnin”, podległymi pod Chełmińską Brygadę Obrony Narodowej, której sztab stacjonował w Toruniu.
Zgodnie z Załącznikiem Nr 4 „Etat Nr 3 Batalion Obrony Narodowej” do „Wytycznych organizacji jednostek obrony narodowej” wydanych na zasadzie rozkazu M.S.Wojsk.Dep.Dow.Og. L.dz. 1496/Org.Tj. z dnia 12.III.1937 r., L.dz. 1341/Tjn.O.N. z dnia 12 czerwca 1937 r., siły i środki batalionu przedstawiały się następująco: oficerowie służby stałej – 4, oficerowie rezerwy – 12, podoficerowie zawodowi – 7, podoficerowie rezerwy – 68, szeregowcy – 323, niżsi funkcjonariusze cywilni – 1. Dodatkowo na wyposażeniu batalionu znajdowały się konie wierzchowe – 5, konie taborowe – 20, motocykle – 1, rowery -19, wozy – 6, biedki ckm – 2, kuchnie polowe – 3, karabiny – 271, karabinki – 104, lekkie karabiny maszynowe – 9, ciężkie karabiny maszynowe – 2.
Warto zaznaczyć, że przedstawiony etat odnosił się do batalionu składającego się z trzech kompanii strzeleckich. W przypadku batalionu złożonego z czterech kompanii strzeleckich, a takim był Kcyński Batalion Obrony Narodowej (kompanie „Kcynia”, „Szubin”, „Żnin” i „Chodzież”), należy jeszcze doliczyć do tego etatu siły i środki czwartej kompanii, tzn.: oficerowie służby stałej – 1, oficerowie rezerwy – 3, podoficerowie zawodowi – 2, podoficerowie rezerwy – 20, szeregowcy – 97, oraz dodatkowo konie wierzchowe - 1, konie taborowe - 4, rowery - 3,wozy – 1, kuchnie polowe – 1, karabiny – 90, karabinki – 23, lekkie karabiny maszynowe - 3.
Bataliony Obrony Narodowej podlegały gospodarczo pod regularne pułki piechoty. Początkowo kcyński BON został przyporządkowany do 61. Pułku Piechoty Wielkopolskiej, stacjonującego w Bydgoszczy. Po kilku miesiącach od powstania, 26 listopada 1937 r. batalion przeniesiono gospodarczo pod 62. Pułk Piechoty Wielkopolskiej, również garnizonującego w Bydgoszczy i podległego pod 15 Dywizję Piechoty Wielkopolskiej. Kcyńska jednostka składała się z czterech kompanii: „Kcynia”, „Żnin”, „Szubin” i „Chodzież”. Wiosną 1939 batalion przeorganizowano na typ II, w tym samym czasie Pomorska Brygada Obrony Narodowej, której batalion podlegał, zmieniła nazwę na Chełmińska Brygada ON.
Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” w dniu 24 sierpnia 1939 podczas mobilizacji alarmowej na bazie batalionu ON "Kcynia" sformowano batalion piechoty spec. nr 83. Batalion walczył w składzie Chełmińskiej Brygady Obrony Narodowej, wchodzącej w skład Armii „Pomorze”. 6 września żołnierze batalionu weszli w skład odtwarzanego 24 pułku piechoty. 15 września baon „Kcynia” wraz z batalionem ON „Bydgoszcz” utworzył zgrupowanie pod dowództwem mjr. Jana Gawrońskiego. Miało ono przejść w rejon Korzeń - Antoninów i zabezpieczyć 
przesmyki między jeziorami Zdworskie i Łąckie oraz między jeziorem Łąckim i m. Stare Budy.
Obsada personalna batalionu w marcu 1939 roku:
- dowódca batalionu – mjr piech. Władysław III Pawłowski
- dowódca 1 kompanii ON „Kcynia” – kpt. Jan Kaperek
- dowódca 2 kompanii ON „Szubin” – kpt. Michał Olisiewicz
- dowódca 3 kompanii ON „Żnin” – kpt. Jan Curzytek
- dowódca 4 kompanii ON „Chodzież” – kpt. Leon Wojtyniak.
Fot. W. Rezmer, Polskie przygotowania obronne nad Notecią (marzec-sierpień 1939) [w:] Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Historia, z. 21 (167), 1986
Serwis pojezierze24.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy i opinii. Prosimy o zamieszczanie komentarzy dotyczących danej tematyki dyskusji. Wpisy niezwiązane z tematem, wulgarne, obraźliwe, naruszające prawo będą usuwane.
Artykuł nie ma jeszcze komentarzy, bądź pierwszy!