Rejowiec – kościół trzech wyznań

Mamy rok 1626, kiedy decyzją Andrzeja Reja, wnuka znanego poety Mikołaja Reja na ziemie oddalone około mili od Skoków przybywają kalwini. Przybywają oni głównie z Brandenburgii i osiadają na tych ziemiach. A skąd takie zainteresowanie kalwinami u Andrzeja Reja? Być może dlatego, że studiował w głównych ośrodkach kalwińskich i protestanckich w Europie.

Kim byli kalwini?

Według słownika PWN kalwinizm jest to jeden z odłamów protestantyzmu, utworzony przez Jana Kalwina. Głównym elementem religii jest nauka o predestynacji głosząca, że Bóg przeznaczył człowieka do zbawienia lub potępienia, i nie mają znaczenia ich zasługi lub winy. Kalwini podobnie jak inne religie protestanckie nie uznaje papiestwa i hierarchii kościelnej, odrzuca kult świętych i obrazów, zakony i celibat księży. Ponadto zalicza tylko dwa sakramenty (chrzest i eucharystię) oraz  nakazuje surowy tryb życia.

Kalwini w Rejowcu

Dla nowo przybyłych mieszkańców zbudowano w Rejowcu zbór kalwiński modrzewiowy. Kolejne zaś budynki powstawały pierścieniowo wokoło kościoła. Nowa społeczność założyła również pierwszy w Rejowcu cmentarz, który znajdował się przy kościele. Ich czas przebywania na polskich ziemiach nie był jednak za długi. W roku 1656 w czasie potopu szwedzkiego, wojska polskie wypierając  najeźdźce z północy doprowadziły do tego, że wspierający Szwedów kalwini musieli uciekać z Rejowca.

Ewangelicy

Mija sporo lat w naszej historii, gdy na ziemie otaczające Skoki przybywają ewangelicy. W roku 1820 w miejscu poprzedniego kościoła wybudowany obecny  lub przebudowano stary wraz z wolno stojącą dzwonnicą. Ta data widnieje na tabliczce znajdującej się na wieży. W roku 1886 zbudowano pastorówkę. W tamtym okresie miejscowość liczyła 182 ewangelików oraz 75 katolików, natomiast cała wieś liczyła 33 domy.

Cmentarz ewangelicki został założony na wyjeździe w kierunku do drogi Poznań-Skoki. Do dzisiaj znajdują się tam pozostałości nagrobki tamtej społeczności. Niemcy zamieszkiwali te ziemię do 1945 roku, kiedy to II wojna światowa pozmieniała mapy nowej Europy a świątynia utraciła swych wyznawców.

Katolicy

Wtedy to miejscowa ludność polska i katolicka wszczęła postępowanie aby przejąć budynek we władanie kościoła katolickiego. Oficjalnie nastąpiło to 17 sierpnia 1947 roku gdy świątynia w wyniku poświęcenia otrzymała imię Najświętszego Serca Pana Jezusa i stała się filią kościoła w Dąbrówce Kościelnej. W latach 1953-1958 kościół przeszedł gruntowny remont.

Kościół jest budynkiem drewnianym, o konstrukcji zrębowej, zewnątrz oszalowanej na kamiennej podmurówce. Wejście do kościoła prowadzi przez kwadratową kruchtę na ścianach której znajduje się trzynaście XVII-wiecznych, blaszanych tablic trumiennych z wizerunkami herbów polskiej szlachty kalwińskiej.

Nawę kościoła z trzech stron otaczają  wsparte na sześciu drewnianych słupach loże. Wyposażenie świątyni pochodzi z innych kościołów katolickich: barokowy ołtarz główny z reromanizowanej kolegiaty w Kruszwicy, rokokowe tabernakulum z Dąbrówki Kościelnej. W ołtarzu współczesnym obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa, po bokach figura  świętego Piotra i Pawła. Brak jest tutaj ołtarzy bocznych.

Kilka kilometrów od Rejowca mamy następny obiekt na Szlaku Drewnianych Kościołów wokół Puszczy Zielonki. Możemy pojechać do oddalonego o 9 km Kiszkowa lub nieco bliżej - 8 km odwiedzić Skoki.

SZYMON RAITH
Fot. Sz. Raith