Rechta – drewniany kościół z dziełem ucznia Wita Stwosza

Rechta jest maleńką wsią leżącą na pograniczu Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia, oddaloną zaledwie 5 km na wschód od Strzelna. Administracyjnie znajduje się w powiecie inowrocławskim, w gminie Kruszwica. Z nazwą miejscowości związana jest bardzo ciekawa legenda. Otóż jedna z opowieści przekazywanej przez najstarszych mieszkańców wsi głosi, że „Rechta” pochodzi od charakterystycznego rechotania świń (wieprzy), które ryły ziemie pod rozłożystym starym dębem. Inne z miejscowych podań mówi, że nazwa wsi wywodzi się od rechotania żab, które licznie występowały u źródeł rzeczki (o tej samej nazwie). Ale o tej legendzie opowiem następnym razem…

Dawniej wieś Rechta należała do dziedziców dóbr Sukowy, którzy ok. 1570 r. wznieśli drewnianą kaplicę publiczną pw. św. Barbary. Kapliczka po pewnym czasie spłonęła. Dzisiaj w miejscowości mieszka zaledwie kilka rodzin i znajduje się tam bardzo ciekawa świątynia, wybudowana na miejscu poprzedniej kapliczki. Budowla otoczona jest zielenią co dodaje jej niezwykłego uroku.

Kościół pw. św. Barbary i NMP Matki Kościoła w Rechcie, to jeden z 10 kościołów w dekanacie strzeleńskim, zbudowany z drewna ok. 1753 r. (inne źródło podaje 1758 r.) w stylu barokowym. Kościół orientowany, zwrócony przedsionkiem zachodnim w kierunku drogi. Zbudowany na planie prostokąta z prezbiterium zamkniętym trójbocznie, oraz z prostokątną zakrystią i kruchtą. Jest to budowla drewniana – bale w konstrukcji zrębowej, obite pionowymi deskami i od wewnątrz malowane stylizowanymi motywami kwiatowymi, fundamenty kamienne z ceglanym cokołem.

Dach dwukalenicowy, kryty łupkiem, nad prezbiterium pięciospadowy, a nad pozostałą częścią kościoła pulpitowy. Na kalenicy dachu, po stronie wschodniej znajduje się sześcioboczna sygnaturka. Okna zamknięte pełnym łukiem, w opaskach z desek, wypełnione witrażami. Kościół w Rechcie jest idealnym przykładem drewnianego budownictwa sakralnego z połowy XVIII w. na terenie Kujaw.

Dzieło ucznia Wita Stwosza

W ołtarzu głównym dwaj rzeźbieni aniołowie adorują obraz św. Barbary – współpatronki kościoła. Ołtarz ten pochodzi z wcześniejszej kaplicy, gdyż podczas prac konserwatorskich (2013-2014) na ołtarzu odkryto datę „1725”. Wśród cennego wyposażenia kościoła należy jednak zwrócić szczególną uwagę na boczny ołtarz z późnogotycką rzeźbą Zesłania Ducha Świętego (prawdopodobnie dzieło ucznia Wita Stwosza z XV w.), oraz na krucyfiks z XIX w.

Na ścianach można zobaczyć skromną polichromię o stylizowanych motywach kujawskich (kwiaty i winorośl) z lat 90 XX w., którą namalowała artystka z Włocławka, pod wpływem inspiracji regionalistki Marii Patyk.

Cudowne źródełko

W pobliżu świątyni znajduje się źródełko, którego woda miała w dawnych wiekach cudowne właściwości uzdrawiające i przywracające wzrok. Drewniany kościół w Rechcie to niewątpliwie zabytkowa perełka leżąca w sercu żyznych ziem, rolniczych Kujaw.

Kościół niestety często jest zamknięty. Warto skontaktować się z księdzem proboszczem, by otworzył drzwi zbłąkanym turystom (obecny proboszcz zarządza również parafią w Stodołach). Przy odrobinie szczęścia można trafić w niedzielę na mszę św. i obejrzeć wnętrze świątyni.   

W parafii odbywają się dwa odpusty, na które warto przyjechać: św. Barbary(4 grudnia) i NMP Matki Kościoła (poniedziałek po Zesłaniu Ducha Świętego).

DAMIAN RYBAK
Fot. D. Rybak