Pałac Zakrzewo - rezydencja rodem z Paryża

Hrabia Albin Węsierski (1812 - 1875), właściciel Zakrzewa, był człowiekiem wielkiego formatu, dlatego potrzebował okazałej rezydencji, która oczarowywałaby gości przyjeżdżających do Zakrzewa. Z drugiej zaś strony pałac, otoczony pięknym, tworzonym już od 1859 r., parkiem, miał stanowić centrum życia gospodarczo-kulturalnego. Miał to być zespół pałacowo-parkowy, godny członka Izby Panów Sejmu Pruskiego i jednego z najbogatszych ludzi w Wielkim Księstwie Poznańskim.

Skąd wziął się pomysł na tak okazałą, wybudowaną w stylu francuskim podziwianą do dzisiaj rezydencję w Zakrzewie? Wynikało to z licznych podróży do Francji A. Węsierskiego i jego zamiłowania do kultury francuskiej. I tamtejszych pałaców. W tym też celu w 1867 r. A. Węsierski wraz z gnieźnieńskim budowniczym Ludwikiem Ballenstaedtem, udali się do Paryża na Wystawę Światową, gdzie prezentowany był dorobek kulturalny, naukowy i techniczny narodów świata. Nie wiem, czy jadąc tam, dziedzic Zakrzewa miał już określoną koncepcję pałacu, czy też dopiero szukał jej w stolicy Francji.

Po powrocie do Polski, gnieźnieński architekt Ludwik Ballenstaedt dostosował projekt do uwarunkowań Zakrzewa i wizji hr. Węsierskiego. Pałac w Zakrzewie jest zbudowany w stylu określanym dzisiaj jako „kostium francuski”. Po przystosowaniu planów do życzeń hr. Albina Węsierskiego, prace budowlane rozpoczęły się prawdopodobnie w 1870 lub 1871 r., a zakończone zostały już pod koniec 1872 r. Skąd to wiemy? Otóż podczas remontu pałacu w 1990 r. w jednej z rzeźb hallu odnaleziono dokument, sporządzony 22 lipca 1871 r. przez sekretarza hrabiego, Ignacego Kołackiego, w którym czytamy o terminach ukończenia budowy.

Pałac w Zakrzewie został zbudowany na wzgórzu, na wysokości 110 metrów n.p.m., na wysokim brzegu pradoliny Małej Wełny. Teren od pałacu opada we wszystkich kierunkach o różnym nachyleniu stoków (tereny zalewowe Małej Wełny położone są już 10 metrów niżej niż pałac). Miejsce to zostało wybrane celowo. Rezydencja hrabiego miała przykuwać wzrok każdego gościa, który przyjeżdżałby do Zakrzewa. Taki układ miał stanowić dodatkową wspaniałą perspektywę dla gości odwiedzających A. Węsierskiego. Należy zaznaczyć, że miejsce pod budowę pałacu nie wybrał A. Węsierski – przy budowie pałacu wykorzystano bowiem kondygnacje piwnic oraz przyziemia wcześniejszego XVIII-wiecznego dworu, zbudowanego na tym wzniesieniu przez ojca Albina – Wincentego. Mówiąc o tej budowie, trzeba pamiętać, że – co było charakterystyczne dla majątków w Wielkopolsce – pałac został wybudowany jako ostatni element zespołu pałacowo-parkowego i folwarku.

Od 2020 r. pałacu nie można było zwiedzać, ponieważ był to obiekt zamknięty i służy jako centrum szkoleniowe jednego z banków. Ale od wiosny 2022 r. pałac został zakupiony przez prywatnego przedsiębiorcę i powróciła - w wyznaczonych terminach - możliwość zwiedzania.

KAROL SOBERSKI
Fot. K. Soberski

Więcej o tym unikatowym na skalę Polski pałacu w mojej książce „Tajemniczy Pałac Zakrzewo”

Książka do kupienia tutaj