Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie

Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie to placówka w której możemy oglądać wiele unikatowych zabytków. Przede wszystkim warto obejrzeć wystawę „Początki państwa polskiego” poświęconą historii polskiego wczesnego średniowiecza i ekspozycję „Ceramika gnieźnieńska” pokazującą kolekcję kilkuset płytek ceramicznych oraz kafli piecowych – ceramicznych elementów wystroju architektonicznego wnętrz. Warto podkreślić, że cała kolekcja jest największą tego typu w Polsce i jedną z największych w Europie!

Historia Muzeum

Powstanie muzeum w Gnieźnie związane jest z prowadzonymi tu od 1948 roku badaniami archeologicznymi, których celem było poznanie historii oraz uzyskanie zabytków dokumentujących początki państwa polskiego i jego pierwszej stolicy. Rezultaty odkryć stały się impulsem do powołania w 1956 roku gnieźnieńskiego Oddziału Muzeum Archeologicznego w Poznaniu, z siedzibą przy ul. św. Jana 9, gdzie prezentowano głównie zabytki pochodzące z wykopalisk.

W 1966 roku zrodził się pomysł budowy pomnika Mieszka I i Bolesława Chrobrego, pierwszych historycznych władców Polski. Pomnikiem tym stał się kompleks budynków mieszczących obecnie: muzeum, aulę widowiskową oraz liceum ogólnokształcące. Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie jako instytucję powołano do życia w 1973 roku. Nastąpiła zmiana profilu działalności: z archeologicznego na wielodziałowe, z rozbudowanym już działem archeologicznym oraz stworzonymi od podstaw historycznym i historii sztuki. Od połowy lat 70. trwały też przygotowania głównej wystawy stałej, mającej być podsumowaniem ówczesnego stanu badań nad kształtowaniem się polskiej państwowości. Uroczyste otwarcie stałej ekspozycji „Początki państwa polskiego” w nowym gmachu przy ulicy Kostrzewskiego 1 nastąpiło w marcu 1983 roku.

Wystawy

Wystawa „Początki państwa polskiego”, otwarta w 2012 r., to czwarta edycja prezentowanych w naszym Muzeum od początków jego istnienia stałych ekspozycji poświęconych historii polskiego wczesnego średniowiecza. Specyfika tej odsłony polega na przedstawieniu tematu początków państwa polskiego z perspektywy trzech haseł: Państwo, Źródło, Kultura. Główną ideą jest pokazanie roli Wielkopolski jako kolebki polskiej państwowości, ze szczególnym wyróżnieniem Gniezna, a także ukazanie akcesji państwa piastowskiego do kręgu cywilizacji łacińskiej. Na wystawie, składającej się z ponad 500 eksponatów, zobaczyć można m.in. rekonstrukcję drewnianego wału grodu w Gnieźnie z lat 40. X w., detale architektoniczne z XI-wiecznej katedry gnieźnieńskiej, zabytki archeologiczne dotyczące wierzeń i życia codziennego w czasach pierwszych Piastów pochodzące z Gniezna i okolic, regalia królewskie, księgi, dokumenty, pieczęcie i bulle, elementy wyposażenia średniowiecznych wojów, insygnia władzy biskupiej.

„Ceramika gnieźnieńska” - wystawa pokazuje kolekcję kilkuset płytek ceramicznych oraz kafli piecowych – ceramicznych elementów wystroju architektonicznego wnętrz. Wszystkie prezentowane zabytki: romańskie płytki posadzkowe oraz gotyckie, renesansowe i XIX-wieczne kafle piecowe są bogato zdobione. Przyglądając się wizerunkom na ich powierzchniach, zobaczymy, jak wyglądał świat ludzi, którzy je tworzyli. Niektóre ukazują życie codzienne, np. tańczących weselników, inne z kolei – świat wyobrażeń, jak choćby kafel z syreną z dwoma ogonami. Na kaflach znajdziemy postacie świętych, sceny biblijne lub rodem z mitów greckich. Dostrzeżemy też herby rycerskie, ale również i rzecz tak niespodziewaną, jak planszę do popularnej niegdyś gry „młynek”. Wszystkie zabytki pochodzą z badań prowadzonych przez pracowników Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie – zarówno z samego Gniezna, jak i z Jankowa Dolnego. Cała kolekcja jest największą tego typu w Polsce i jedną z największych w Europie.

„Piastów malowane dzieje” - to wystawa, na której zaprezentowano obrazy XIX-wiecznych malarzy.

„Gniezno. Stąd do przeszłości” - na tej wystawie prezentujemy historię Gniezna, które nierozerwalnie wiąże się z początkami Polski i postrzegane jest jako miejsce powstania dynastii piastowskiej oraz pierwsza „stolica”. Jednak historia grodu legendarnego Lecha to nie tylko okres najdawniejszych dziejów naszego państwa. O tym właśnie przypomina wystawa.

„Sztuka romańska w Polsce” - to ekspozycja prezentująca w jednym miejscu wyjątkową kolekcję kilkunastu najważniejszych przykładów romańskich detali architektonicznych z XII–XIII w.

Więcej na: muzeumgniezno.pl

(źródło: muzeumgniezno.pl)
Fot. K. Soberski