Kicin, czyli tam gdzie Jan Kochanowski był proboszczem

Kicin to stale rozrastająca się duża wieś w gminie Czerwonak leżąca na północ od Poznania przy drodze do Wierzenicy. Pierwsza wzmianka o wsi w źródłach pisanych występuje w 1316r. w dokumencie biskupa Jana Doliwy. Osada jednak istniała dużo wcześniej, co potwierdzają odnalezione tu cmentarzysko z II-III w. n.e. zaliczanego do kultury pomorskiej oraz grodzisko stożkowe, na którym stoi kościół. Pierwsza nazwa wsi brzmiała Kycin, Kycino i nawiązywała do nazwiska niejakiego... Kity.

Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1405 r., ale najprawdopodobniej istniał już w XII w. Osada, aż do XVIII była własnością poznańskiej kapituły i uposażeniem prepozyta, czyli proboszcza katedralnego. Ciekawostką jest to, że w latach 1564-1574 funkcję tę pełnił sam Jan Kochanowski, który nigdy w Kicinie nie był, jak to dzisiaj można powiedzieć, kierował parafią zdalnie, co nie przeszkadzało mu w pobieraniu wcale nie małych dochodów. W tzw. „kluczu kicińskim”, czyli w pobliskich dobrach, w 1780 r. zaprowadzono gospodarkę czynszową na przykładzie olęderskich osad.

Podczas II wojny światowej w Kicinie doszło do dramatycznych scen, Niemcy zorganizowali tu obóz i miejsce kaźni dla Żydów, którzy zmuszeni byli budować tutejsze drogi. Ogółem śmierć poniosło 76 osób. Z kościoła hitlerowcy zrobili magazyn leków. Po upadku Cytadeli część wojsk niemieckich próbowało się wydostać z okrążenia właśnie przez Kicin. W walkach zginęło 9 mieszkańców Czerwonaka, którzy spoczywają na cmentarzu przy ul. Swarzędzkiej. Wieloletni proboszcz parafii Ludwik Haase został wywieziony do Chludowa, w którym był obóz dla księży i tam zmarł.

Drewniany kościół św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny został wybudowany na wzniesieniu, które jest grodziskiem średniowiecznym w latach 1749-51 na polecenie biskupa poznańskiego Józefa Kierskiego. Kościół powstał na miejscu starszego, którego rozebrano wcześniej. Budynek jednonawowy o konstrukcji zrębowej, składający się z nawy, prezbiterium i wieży. Wieża z kruchtą i wejściem do niej znajdującym się od zachodniej strony kościoła. Dach gontowy z iglicą i krzyżem. Prezbiterium zamknięte trójbocznie, z boku nawy znajduje się kruchta. We wnętrzu kościoła polichromia neorokokowa odkryta podczas remontu w latach sześćdziesiątych XX w. Witraże przedwojenne oraz z 1957 r. autorstwa Stanisława Powalisza.

Wyposażenie kościoła pochodzi głównie z XVIII w. (ołtarz główny, ambona i chrzcielnica). W ołtarzu głównym obraz Matki Boskiej Gostyńskiej z 1678r., obok starszy z lat 1620-1630 Matki Boskiej Śnieżnej. W ołtarzach bocznych znajdują się obrazy św. Józefa i św. Stanisława. Inne dzieła sztuki są współczesne.

Obok kościoła znajduje się dzwonnica wybudowana w 1985 r., obok niej zostały umieszczone na ziemi stare dzwony. Kościół, podobnie jak inne kościoły Szlaku Kościołów Drewnianych wokół Puszczy Zielonki można zwiedzać w soboty w godzinach 10.00 - 15.00 i niedziele (14.00 - 17.00) od 1 maja do 19 października.

DANIEL SYPNIEWSKI
Fot. D. Sypniewski