Muzeum Ziemi Szubińskiej powstało 30 lat temu, w grudniu 1992 r., wówczas Rada Miejska powołała placówkę. Swoją działalność Muzeum Ziemi Szubińskiej rozpoczęło od 1993 roku, kiedy przejęło tradycje i zbiory Izby Pamięci Narodowej. Do połowy 2000 roku Muzeum mieściło się w Domu Harcerza przy ul. Winnicy w Szubinie.

Obecnie placówka funkcjonuje w nowej siedzibie, historycznym budynku Domu Polskiego, który zbudowany został w 1912 roku z funduszy społeczeństwa polskiego. Założycielem muzeum i pierwszym kustoszem był Zenon Erdmann (1918-2002). Od 2003 r. muzeum nosi imię Zenona Erdmanna.

Początki…

Początki gromadzenia pamiątek historycznych w Szubinie mają swoje korzenie w okresie dwudziestolecia międzywojennego. W czasie wojny bezcenne dokumenty, fotografie i inne przedmioty związane z Ziemią Szubińską przechowywali tutejsi harcerze z Szarych Szeregów. W 1965 roku powstała Izba Pamięci Narodowej, która działała przy Domu Harcerza w Szubinie. Czynny był także Gabinet Historyczny Bydgoskiej Chorągwi ZHP.

Obecnie Muzeum gromadzi muzealia w działach: Historia, Etnografia, Sztuka. Na co dzień czynne dla zwiedzających są ekspozycje stałe pt: „Dzieje Szubina i Ziemi Szubińskiej”, „Zamek rycerski w Szubinie”, „Historia harcerstwa”, „II wojna światowa” (w tym bogate artefakty po obozach jenieckich w Szubinie), „Powstanie Wielkopolskie”, „Kolekcjonerstwo” i „Lokalna kultura materialna”.

– Organizowane są także wystawy czasowe na bazie zbiorów muzealnych i depozytów. Spośród cennych eksponatów należy wymienić: proporzec bojowy z 1939 r. dowódcy dywizji gen. Kutrzeby, sztandar skautowski z Barcina z 1916 r., militaria, numizmaty, filatelistykę, stuletnie kryształowe lustro, starodruki sprzed 200 i więcej lat, między innymi odezwa króla Stanisława Augusta z 1792 r., dokumenty i korespondencja sprzed rozbiorów Polski, z czasów Księstwa Warszawskiego, oraz niewoli pruskiej. W zbiorach harcerskich cenne są kroniki harcerskie, których zgromadzono ponad 500 tomów oraz czasopisma. Unikalna kolekcja obejmuje fotografie i negatywy, bogaty zbiór książek, jak również plakaty i afisze, dyplomy kalendarze. Stan zbiorów stale wzrasta dzięki licznym darowiznom od osób prywatnych z kraju i zagranicy oraz przekazom organizacji społecznych i instytucji – czytamy na stronie internetowej Muzeum (muzeum.szubin.net).

Żyjące muzeum

Muzeum Ziemi Szubińskiej im. Zenona Erdmanna jest wyjątkową placówką zarówno pod względem zabytków w nim zgromadzonych, działań popularno-naukowych, które prowadzi, jak i poprzez sposób w jaki jest kierowane przez dyrektor dr Kamilę Czechowską. I co najważniejsze – jest żyjącym muzeum, w którym każdego dnia coś się dzieje.

Wiele placówek muzealnych do których zaglądamy, to placówki wypełnione wartościowymi eksponatami i... ciszą. Placówka w Szubinie jest inna. Tam praktycznie co kilka dni coś się dzieje. Są to zarówno warsztaty dla dzieci i dorosłych, koncerty i sympozja, spotkania autorskie, pokazy filmów i wystawy organizowane w ramach różnych realizowanych projektów. W tym celu wykorzystywana jest piękna, klasyczna sala widowiskowa mogąc pomieścić ponad 100 osób!

Do tego jest wiele wystaw czasowych, które ubogacają wystawy stałe szubińskiej placówki.

Muzeum bogate w pamiątki dla turystów

Co ważne dla zwiedzających, muzeum ma bogato wyposażony sklepik, szczególnie miłośnicy magnesów znajdą bardzo szeroki wybór. Jest bowiem ponad 50 wzorów magnesów w limitowanych edycjach, które obok szubińskich motywów, przedstawiają również motywy z miejscowości z terenu gminy Szubin. Magnesy przedstawiają zarówno zdjęcia archiwalne, jak i współczesne.

Nie brakuje też eleganckich filiżanek z szubińskim motywem, publikacji o historii Szubina i znanych oraz mniej znanych wydarzeń z dziejów Ziemi Szubińskiej. W sklepiku są także dostępne gadżety dla dzieci i nieco starszych.

W tym roku Muzeum w Szubinie świętuje 30-lecie działalności i z tej okazji muzealnicy przygotowali wydarzenia, które będą trwały przez cały 2023 r. I co najważniejsze - tak jak dotychczasowa działalność placówki, także jubileuszowe inicjatywy będą oparte o dziedzictwo regionu.

Muzeum godne naśladowania

Muzeum Ziemi Szubińskiej  im. Zenona Erdmanna jest placówką małą, lokalną, ale prowadzoną bardzo profesjonalnie, i co ważne – dyrektor ma wizję rozwoju muzeum. Do tego trzeba dodać, że w muzeum znajdziemy każdy akcent z dziejów Szubina i okolic. Nie pominięto tutaj niczego, co stanowi o dziedzictwie Ziemi Szubińskiej. Ale co najbardziej istotne – muzeum działa, rozwija się i udowadnia, że małe społeczności mogą stworzyć placówkę muzealną, że mają się czym pochwalić i potrafią ocalić historię tej ziemi dla przyszłych pokoleń.

Wspominam o tym, ponieważ w wielu znacznie większych miastach od kilkunastu lat tylko mówi się o powołaniu lokalnego muzeum, ale oprócz słów, nie ma żadnych czynów. Muzeum Ziemi Szubińskiej pokazuje, że warto promować lokalne dziedzictwo i warto naśladować muzeum w Szubinie. Jeśli w przyszłości ruszę z moim Muzeum Tajemnic, to wykorzystam wiele rozwiązań z szubińskiej placówki.

Muzeum Ziemi Szubińskiej im. Zenona Erdmanna mieści się przy ul. Szkolnej 2 w Szubinie. Placówka  jest czynne od poniedziałku do piątku, w godzinach 8.00 – 16.00, w każdą pierwszą niedzielę miesiąca, w godzinach 12.00 – 16.00. W soboty i pozostałe niedziele po uprzednim uzgodnieniu telefonicznym.

Fot. (43x) K. Soberski, (1x) Muzeum Ziemi Szubińskiej